متفکران غربی در نوآوری های فلسفی شان وامدار اندیشمندان مسلمان هستند
به گزارش نور معرفت، ریگا وود استاد دانشگاه استنفورد اظهار داشت: متفکران غربی قرون وسطی در فهمشان از ارسطو و نیز در نوآوری های فلسفی شان وامدار اندیشمندان مسلمان بوده اند.
به گزارش نور معرفت به نقل از مهر، بیست و هفتمین نشست از سلسله های نشست های بین المللی دانشکده الهیات دانشگاه تهران، به گفتگوی نادیا مفتونی مدیر گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران با پروفسور ریگا وود یکی از محققان برجسته فلسفه قرون وسطی اختصاص داشت.
این استاد دانشگاه استنفورد، تحقیقات نوآورانه ای در حوزه خوانش اولیه آثار ارسطو در سنت فلسفی مَدرَسی و تحول اندیشه های متافیزیکی و علمی در قرن سیزدهم دارد و همیشه توجه ویژه ای به آثار ریچارد روفوس فیلسوف قرن دوازدهم میلادی داشته و در سال ۱۹۹۶ پروژه ای تحت عنوان ویرایش آثار ریچارد روفوس راه اندازی نمود که با حمایت بنیاد ملی علوم انسانی آمریکا (NEH) پیش می رفت و نتایج آن در مجموعهٔ علمی Auctores Britannici نیز انتشار یافته است. او همین طور درباره ی تأثیر ابن رشد (Averroes) بر فلسفه غرب و انتقال و تحول اندیشه های ارسطویی نوشته های بسیاری دارد.
در ابتدای این جلسه، بیوگرافی ریگا وود خوانده شد و نادیا مفتونی از حضور او در این جلسه تقدیر کرد.
ریگا وود بعد از تشکر از مفتونی اظهار داشت: یک نکته که درباره ی بیوگرافی من تغییر کرده به ایلان ماسک مربوط می شود. او و وزارت کارایی دولت که راه انداخت و به دوج (DOGE) معروف است پژوهانه مرا کنسل کرده و نمی دانم پژوهش هایم ادامه یابد یا نه. حال من درحال مبارزه برای بازپس گیری پژوهانه ام که در بنیاد ملی علوم انسانی (NEH) تصویب شده بود هستم. من هشتاد سال دارم و نیاز به حقوق ندارم. اما دستیاران من باید وام های مسکن خودرا پرداخت کنند و بدون آن اعانه ها من توانایی پرداخت حقوق دستیارانم را ندارم. حال من درگیر این مسأله هستم. افراد وزارت کارایی با مداخله شان هشتاد درصد کارکنان بنیاد ملی علوم انسانی را اخراج کردند. آنها همین طور با بازبینی هزینه کرد بودجه های بنیاد، در آن تغییراتی دادند که اهداف رییس جمهور را پشتیبانی کند. حدودا همه آنهایی که از ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ برایشان از بنیاد ملی علوم انسانی آمریکا پژوهانه تصویب شده بود آن پژوهانه ها را از دست دادند. من مجبور شدم مشاورم در امور کامپیوتری و دانشجویی که دستیارم بود و در تحقیقات و ارجاعات کمکم می کرد را اخراج کنم. متاسفانه این یک مشکل بزرگ است.
محمود نوری از دیگر اساتید دانشکده الهیات در ادامه این جلسه از او پرسید: فکر می کنید آینده این مسأله به چه شکل باشد؟
وود اظهار داشت: به اعتقاد من ترامپ درحال افراط بیش از اندازه است و همین مسأله موجب می شود که مقاومت در مقابل این تغییرات آسان تر شود. اما این مقاومت چقدر زود اتفاق خواهد افتاد و تا اتفاق بیفتد چقدر خسارت وارد خواهد شد و خسارت ها تا چه حد قابل جبران خواهد بود، این ها همه سوالاتی است که مطرح است.
ریگا وود در مقدمه بحث خود به این باور اشاره نمود که اندیشمندان مسلمان در قرون وسطی با ترجمه هایی که از متون یونانی به عربی انجام دادند به تمدن غرب خدمت کردند و این متون را در دسترس محققان غربی قرار دادند اما الان این باور به دلایلی به چالش کشیده شده است. یکی از این دلیلهای نقصان هایی است که در آن ترجمه ها وجود دارد. حال این سوال پیش می آید که آیا باید به خاطر چنین دلایلی یک دیدگاه بازنگرانه افراطی که توسط گوگنهایم مطرح شده را بپذیریم؟ سیلون گوگنهایم در سال ۲۰۰۸ گفت به احتمال بسیار زیاد فرهنگ اروپایی بدون هیچ نوع ارتباطی با فرهنگ اسلامی به همین گونه که هست شکل می گرفت. او مدعی است که همه ترجمه های مورد نیاز در یک صومعه به نام مون سن میشل توسط جیمز اهل ونیز در دهه ۱۱۲۰ آماده شده بود و این حدودا صد سال قبل از ترجمه های عربی است. دلایلی وجود دارد که افرادی متمایل به تأیید نظر گوگنهایم شوند. یکی از این دلیلهای این است که متفکران غربی خودشان اذعانی به وامدار بودنشان از فلسفه اسلامی نکرده اند. دلیل دیگر هم این است که مفسران ارسطو به نسخ عربی ارجاع نداده اند و طبق نظر گوگنهایم به ترجمه های جیمزِ ونیزی ارجاع داده اند. در نتیجه ممکنست فکر نماییم که گوگنهایم درست می گوید. اما با گوگنهایم مخالفت های شدیدی صورت پذیرفت.
در ادامه جلسه مباحثی پیرامون ابن سینا و این که راجر بی کن ابن سینا را مقلد محض ارسطو می داند صورت پذیرفت و در ادامه این بحث، نادیا مفتونی با نظر بی کن مخالفت کرد و اظهار داشت: به عنوان مثال درباب حواس پنجگانه باطنی که توسط ابن سینا مفهوم سازی شده است، در آثار ارسطو این صورت پنجگانه به چشم نمی خورد. پس ابن سینا مقلد صرف ارسطو نبوده است.
ریگا وود این مطلب را تأیید کرد و بیان کرد: متفکران غربی قرون وسطی در فهمشان از ارسطو و نیز در نوآوری های فلسفی شان وامدار اندیشمندان مسلمان بوده اند. او این بخش را به سه استدلال اختصاص داد. یکی استدلالی برمبنای ترتیب تاریخی رویدادها. دوم استدلالی برمبنای مفاهیمی که از فلسفه اسلامی وارد فلسفه غرب شده اند و قبل از آن حضور نداشتند، همچون تفسیر طبیعی یا طبیعت گرایانه از معجزه و نبوت و نیز وحدت عقل مادی. سوم استدلال برمبنای تفاوت تفسیرها پیش و بعد از آشنایی با ابن رشد. او دراین خصوص به ریچارد روفوس و دو رساله او تحت عنوان های مموریاله (Memoriale) و اسکریپتوم (Scriptum) اشاره نمود که هر دو تفسیری بر مابعدالطبیعه ارسطو هستند اما رساله دوم از نظر تعداد صفحات ده برابر رساله اول است و نگارش آن مربوط به زمانی است که روفوس هم با تفسیر مابعدالطبیعه ابن رشد آشنا شده و هم با آثار گوناگون دیگری از او.
این استاد دانشگاه، با بررسی تطبیقی دو رساله نشان داد که در هر زمینه چه مباحث عمیق تر و مفصل تری در رساله دوم نسبت به رساله اول طرح شده و اشاره نمود که روفوس از ابن رشد با اسم خاص «فیلسوف» (The Philosopher) یاد می کند.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب