چالش های آموزش دینی در مدرسه ۲ ؛
تربیت دینی برای کودک باید نامحسوس صورت گیرد
حاجیان زاده اظهار داشت: شعرخوانی بصورت دسته جمعی حتی زمانی که با یک ریتم همراه می شود مانعی ندارد اما همراه با حرکات ناموزون و رقص است و با موازین ما متضاد می باشد، از نظر ما منتفی است.
خبرگزاری مهر -گروه دین و آئین-سمانه نوری زاده قصری: جایگاه تربیت دینی در ساختار نظام آموزش و پرورش چه در مدارس و چه در مهدهای کودک همچون موضوعات به روز، مهم و دوران ساز جامعه اسلامی ماست. یکی از مهم ترین دغدغه های نظام آموزشی کشور چیستی و چگونگی تولید و عرضه ی محتوای آموزشی دینی و قرآن و برنامه ریزی برای انتقال صحیح محتوای مورد اشاره به کودکان و نوجوانان خصوصاً در مهدکودک و مدرسه است. از طرفی، این دوران مهم ترین مرحله در امتداد شکل گیری شخصیت کودکان و از حساس ترین مقاطع سنی آنان است. این دوران بهترین زمان برای انس بیشتر دانش آموزان با متون دینی و قرآن کریم است. بنابراین، اهمیت آموزش در این دوران و نیز شکل گیری شخصیت انسانی در مرحله کودکی و تلاقی این دو، حاکی از نقش توأمان و فوق العاده شأن در حیات انسانی شخص و بالتبع زندگی اجتماعی اوست.
با استقرار نظام جمهوری اسلامی، آموزش و تربیت دینی، سرلوحه برنامه های نظام آموزشی کشور قرار گرفت. بعد از گذشت چهار دهه از عمر انقلاب اسلامی، بازشناسی و اصلاح وضعیت تربیت دینی در مهدهای کودک و مدارس امری ضروری می باشد. تحقیقات و همین طور وضعیت اجتماعی ایران نشان میدهد که تربیت دینی در نهادها، بازدهی چندان بالایی ندارد و از نقطه آرمانی خود فاصله بسیار دارد. خبرگزاری مهر در صدد است در خلال گزارش هایی این مهم را به بحث و بررسی بگذارد و می توانید مجموعه گزارش ها را در اینجا ببینید.
در دومین قسمت از سلسله گزارش های چالش های آموزش دینی در مدرسه با علیرضا حاجیان زاده، رییس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک به گفتگو نشستیم که در ادامه حاصل آنرا می خوانید:
علیرضا حاجیان زاده، رییس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک درباب ضرورت های تأسیس این سازمان عنوان کرد: سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک یک سازمان نوپاست و روند تأسیس آن به زمانی که مهدهای کودک تحت پوشش سازمان بهزیستی بودند، باز می گردد و بعد از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با مدیران آموزش و پرورش و تاکید ایشان بر لزوم تغییر در ساختار نظارت بر مهد کودک ها، با برگزاری جلسات گوناگون در شورای عالی انقلاب فرهنگی و بررسی طرح های مختلف، تأسیس این سازمان بعد از تصویب در شورا، مورد موافقت رهبر معظم انقلاب قرار گرفته و تحت نظر وزارت آموزش و پرورش تشکیل شد.
وی با اعلان اینکه اساس نامه این سازمان در اسفندماه سال ۹۹ به تصویب رسیده و به آموزش و پرورش ابلاغ گردید، اظهار داشت: اواخر خرداد سال ۱۴۰۰، هیئت امنای، این سازمان تشکیل و رییس سازمان انتخاب و فعالیت این سازمان رسماً از تیرماه ۱۴۰۰ شروع شد. در چند ماه اخیر عمده تلاش ما بر راه اندازی یک سازمان نوپاست که هیچ نوع سابقه اجرائی و کاری نداشته و باید مقدمات کار را از صفر شروع می کردیم.
حاجیان زاده، اشاره کرد: آنچه در اساس نامه این سازمان، بعنوان چشم انداز و سیاست های سازمان قرار گرفته، کودکان زیر ۶ سال را با جامعه آماری حدود ۸ میلیون نفر، مخاطب قرار داده است که از این تعداد، بخشی در مهد کودک و پیش دبستانی ها و سایر مراکزی نگهداری کودک همچون مهدهای قرآنی یا خانه های کودک و… به سر می برند و بخشی هم تحت پوشش صد درصدی خانواده ها هستند.
منش و رفتار مربی با کودک در تربیت دینی مؤثر است
رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک، در ادامه با اشاره به ابعاد تربیت دینی کودکان عنوان کرد: تربیت دینی را باید از دو منظر مورد بررسی قرار داد. نخست آشنایی با ائمه اطهار (ع)، مناسبت های دینی و… که از آنها تحت عنوان مناسک دینی یاد می شود. اما نکته ای که در تربیت دینی باید به آن توجه کرد، این است که دین و مفاهیم دینی باید در تمام شیرازه فعالیت ها وجود داشته باشد، گاهی امکان دارد، نامی از دین در بین نباشد، اما مفاهیم دینی را در بازی های کودکانه، قصه هایی که برای آنها نقل می نماییم، در رفتاری که با کودک داریم، به کودک منتقل نماییم. بعنوان مثال در موضوع صداقت و راست گویی، کودک نمی داند که تحت تعلیم قرار گرفته، اما تحت تأثیر رفتار والدین و اطرافیان، با صداقت و راست گویی مأنوس می شود و یاد می گیرد که از دروغ و خلاف واقع گفتن پرهیز کند و این امر باید در جان او بنشیند. تربیت دینی برای کودک باید نامحسوس صورت گیرد.
در موضوع صداقت و راست گویی، کودک نمی داند که تحت تعلیم قرار گرفته، اما تحت تأثیر رفتار والدین و اطرافیان، با صداقت و راست گویی مأنوس می شود و یاد می گیرد که از دروغ و خلاف واقع گفتن پرهیز کند و این امر باید در جان او بنشیند. تربیت دینی برای کودک باید نامحسوس صورت گیرد
وی اضافه کرد: باید مفاهیم دینی را در تمام شیرازه فعالیت هایمان وارد نماییم، این در حالیست که در زمینه کودکان، بحث علوم مطرح نیست و بیشتر تربیت مدنظر است، اما قابل توجه است که حتی در آموزش و پرورش در علوم مختلف، ریاضی، فیزیک، شیمی و… نیز همین مورد اتفاق می افتد و از همین مسیر، کودکان با مفاهیم آفرینش و… آشنا می شوند. این یک نگاه کلان نسبت به تربیت دینی است که منحصر به مناسبت ها و مناسک ها، بلکه مفاهیم دینی است.
در خیلی از مهدهای کودک شاهد رهاشدگی کودکان هستیم
حاجیان زاده اشاره کرد: زمانی که می خواهیم محتوایی را برای کودکان آماده نماییم، باید دقت کنیم که آیا این محتوا برای کودک سازنده هست یا خیر، مهارت اجتماعی کودک را تقویت می کند یا خیر، مهارت های مختلفی که کودک باید کسب کند، در حقیقت محتوایی که به کودک می دهیم، منش و رفتار مربی با کودک، هر کدام به سهم خود در تربیت دینی کودک مؤثر است.
وی با اشاره به دغدغه رهبر معظم انقلاب درباب عدم وجود برنامه و محتوای مناسب در مهدهای کودک، اشاره کرد: به تعبیر رهبر معظم انقلاب، امروز، کودکان در مهدهای کودک رها هستند که این امر از عدم وجود برنامه منسجم در مهدهای کودک حکایت دارد، البته ممکنست در بعضی مراکز، مربیان و مسئولین با رعایت کامل موازین، و با وجود رعایت اصل جذابیت، شادابی و نشاط، برای تربیت کودک برنامه ریزی کنند و معیارهای تربیتی را هم اجرا کنند، اما در خیلی از مراکز شاهد این رهاشدگی کودکان هستیم.
رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک در ادامه اشاره کرد: ما در سازمان تلاش می نماییم که این معیارها را به نحوی طراحی و نظارت را به نحوی اعمال نماییم که درصد بالایی از مهد و پیش دبستانی های ما، معیارهای تعیین شده را مدنظر قرار بدهند و رعایت نمایند.
اشعار و آهنگ هایی غیرمرسوم با حرکات ناموزون و رقص با موازین ما متضاد است
وی در واکنش به پخش موسیقی و رقص در مهد کودک ها عنوان کرد: ما شعرخوانی برای کودکان به ویژه اشعاری که دارای مفهوم هستند و سبب ایجاد زمینه آشنایی کودکان با ادبیات فارسی می شوند را امتیاز می دانیم، حتی شعر خوانی بصورت دسته جمعی که سرود شمرده می شود و حتی زمانی که با یک ریتم همراه می شود و سبب جذابیت بیشتر اشعار برای کودک می شود و به فهم بهتر اشعار کمک می نماید، مانعی ندارد. اما اشعاری که با آهنگ های غیرمرسوم و اصطلاحاً بدون مجوز، و همراه با حرکات ناموزون و رقص است و با موازین ما متضاد است، از نظر ما منتفی است، اما به این معنا نیست که شعرخوانی و سرود خوانی منع شود، خیر اما باید حد و حدود آن رعایت شود در صورتیکه شادابی و نشاط که اقتضای سن کودکان است باید وجود داشته باشد. این شادابی و نشاط با پخش شعر و موسیقی تامین می شود، اگر آن شعر و موسیقی مفهوم خوب داشته باشد و آهنگ اگر مناسب باشد، مانعی ندارد. اما باید توجه داشت که همه شادابی و نشاط فقط با موسیقی مهیا نمی شود؛، یک بازی گروهی و کار هنری برای بچه ها می تواند نشاط بوجود آورد همه شادابی و نشاط فقط با موسیقی مهیا نمی شود؛، یک بازی گروهی و کار هنری برای بچه ها می تواند نشاط بوجود آورد. اجرای یک نمایش یا تئاتر خوب، می تواند در شادابی و نشاط کودکان مؤثر باشد.
حاجیان زاده اشاره کرد: در رابطه با آموزش زبان های خارجی و قرآن برای این گروههای سنی نظرات متفاوت می باشد، ما نمی توانیم اظهار نظر قطعی نماییم، در گروههای کارشناسی درحال بررسی این مساله هستیم، نظرات موافق و مخالف را در کنار هم قرار می دهیم و در نخستین فرصت نتیجه را اعلام خواهیم کرد که آیا مهدهای کودک مجاز هستند زبان های خارجی اجرا کنند یا خیر، حالا نمی توانیم اظهار نظر قطعی نماییم، اما اگر این اتفاق هم بیافتد، نباید الزامی وجود داشته باشد و خانواده هایی که علاقه مندند باتوجه به زمینه و استعداد کودکشان می توانند نسبت به این بحث ورود کنند، درباره آموزش قرآن هم همین طور است، همانطور که اشاره شد، مفاهیم دینی و قرآنی باید در تمام کارهای ما وجود داشته باشد، اینجا بحث علاقه مطرح نیست، بحث مفاهیم دینی است که باید با روش های جذاب و زیبا در اختیار کودک قرار بگیرد.
هیچ الزامی برای حفظ قرآن به کودک نباید وجود داشته باشد
وی اضافه کرد: درباب یادگیری قرآن، حفظ قرآن نباید الزامی باشد، اگر در خانواده زمینه ای وجود داشت، کودک علاقمند بود، می تواند حفظ قرآن و… را دنبال کند، اما نباید هیچ الزامی برای حفظ قرآن توسط کودکان وجود داشته باشد، حتی برای بزرگسالان نیز نباید الزامی در این خصوص باشد، حفظ قرآن یک فضیلت شمرده می شود.
رئیس سازمان تعلیم و تربیت کودک با اشاره به مطالبه رهبر معظم انقلاب درباب تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن اظهار داشت: رهبری یک افقی را برای جامعه ترسیم کردند و از جامعه ۸۰ میلیونی، انتظار تربیت ۱۰ میلیون نفر حافظ را دارند، بدین سبب حفظ قرآن یک فضیلت شمرده می شود. برای کودکان زیر ۶ سال به سبب مسائل مغزی و محدودیت هایی که ممکنست ذهن کودکان داشته باشد، فشارها و یادگیری ها باید تنظیم شده باشد، چه بسا ممکنست کودکی قرآن را آموزش ببیند، اما به سبب فشاری که بر ذهن او واردشده، در آینده شاهد اثرات منفی بر زندگی او باشیم. باید توجه داشته باشیم که این امر با نرمی و علاقه خود کودک صورت بگیرد. در سنین ۰ تا ۶ سالگی نیز، بد نیست که کودک را تا جایی که بتوانیم با صوت و نوای قرآن آشنا نماییم، در این حال کودک خود به خود چیزهایی را یاد می گیرند، خود ما هم بعنوان مثال آیت الکرسی و… را در سنین کودکی در حالی یاد گرفتیم که پدران و مادرانمان خواندند و یا نماز را پیش از سنین مدرسه یاد گرفتیم خیلی از مردم هم اینطور هستند، بدین سبب کودکان زیر ۶ سال باید معرض اینطور مسائل قرار بگیرند، چه در خانواده و چه مهد کودک باید بصورت غیر علنی و غیر رسمی باید کودکان را تعلیم داد.
نمی توانیم بگوییم که نقص خانواده را آموزش و پرورش باید جبران کند
وی با اشاره عوامل تأثیر گذار در تربیت دینی کودکان اشاره کرد: عوامل تأثیرگذار مختلفی است که در تربیت کودکان مؤثر است، این عوامل، تأثیر گذار از فرهنگ عمومی جامعه هستند، از رسانه و صدا و سیما و خانواده گرفته تا مراکز تعلیم و تربیتی و… و همه این ها در کنار هم هر کدام تأثیرات خودشان را دارند، این عناصر تأثیر گذار اگر ضد و نقیض هم باشند که هستند، نخستین لطمه را به کودک وارد می کنند، یعنی کودک در مدرسه و مهدکودک و پیش دبستانی، یک سری مفاهیم را آموزش می بیند، اما در خانواده خلاف آن موضوع را شاهد است و یا بالعکس، در یک خانواده مذهبی رشد کرده، اما در مهد کودک خلاف آن چیزی که تا حالا مشاهده کرده، آموزش می بیند، تلویزیون روشن است و کودک در آن صحنه ای را می بیند، اگر خدای نکرده شبکه ماهواره ای باشد که وضعیت اسف بار است، حتی خیلی از برنامه های صدا و سیمای کشورمان هم برای کودکان مناسب نیستند و به هیچ وجه تفکیک سنی در آنها صورت نگرفته و شما می بینید که یک کودک خردسال درحال تماشای برنامه بزرگسالان است.
اگر در خانواده زمینه ای وجود داشت، کودک علاقمند بود، می تواند حفظ قرآن و… را دنبال کند، اما نباید هیچ الزامی برای حفظ قرآن توسط کودکان وجود داشته باشد، حتی برای بزرگسالان نیز نباید الزامی در این خصوص باشد، حفظ قرآن یک فضیلت شمرده می شود
رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با اشاره به ضعف خانواده ها در تربیت دینی کودکان، عنوان کرد: این که ضریب دین داری و قرآن خوانی و بجای آوردن نماز در خانواده ها با کاهش روبه رو شده است، یک آفت در فرهنگ عمومی جامعه است و ما باید در حقیقت این فرهنگ را ایجاد نماییم، هر کدام از عناصر تأثیر خودشان را دارند. ما نمی توانیم بگوییم که نقص خانواده را آموزش و پرورش باید جبران کند، آموزش و پرورش نقش خودش را دارد، سازمان کودک هم همین طور.
ناهماهنگی علت مورد نقد بودن خروجی اقدامات دینی
حاجیان زاده اضافه کرد: در هر صورت این ناهماهنگی بین عناصر مختلف، نخستین ضربه را به کودک می زند، ما معتقدیم که باید یک هماهنگی در بحث مدیریت تربیت کودک صورت گیرد. منظور از مدیریت تربیت کودک یعنی هر کدام از این عناصر باید سهم خودشان را در این پازل بدانند، یک نقشه تربیت کودک را که شامل قطعات مختلف پازل است اگر در نظر بگیریم، یک قطعه آن صدا و سیماست، یک قطعه خانواده، یک قطعه مربی، یک قطعه فضای عموی جامعه، یک قطعه ابزار و لوازمی است که در اختیار بچه ها قرار می گیرد، مثل اسباب بازی ها و قطعه دیگر شرایط مدیریت شهری است و …. به هر حال این عناصر باید سهم خودشان را در این پازل بدانند و یک هم صدایی باید ایجاد شود. این که خروجی اقدامات دینی ما یک خروجی مورد نقد است، دلیلش تنها ناهماهنگی ست.
وی با ارائه پیشنهادی اشاره کرد: با این وجود، سازمانی که متولی امور کودکان شده بسیار می تواند مؤثر باشد، اگر همه دستگاهها و بخش ها همراهی و همکاری کنند و در یک نقشه مشترک با هم متعهد شوند.
کودک از کوچک ترین رفتار اطرافیان الگو برداری می کند
حاجیان زاده اضافه کرد: آموزش و پرورش، سازمان ملی کودک و… باید تلاش کنند که مهارت خانواده ها ارتقا یابد، دوره توانمندسازی خانواده را از جهت اعتقادی، روش و مهارت های کار با کودک، بنا نهادیم. والدین باید به تربیت کودکشان اهمیت بدهند، برخی ها تربیت کودک برایشان اهمیت دارد اما فکر می کنند این تربیت برعهده شخص دیگری است، کودک خودرا به مهدکودک می سپارند، تا کودک در آنجا تربیت شود، غافل از این که تمامی رفتارهای پدر و مادر با یکدیگر، رفتارهایی که در خانواده می بیند، همه اینها بر کودک اثر می گذارد، کودکان با سن کمتر، ممکنست اصلاً حرفی هم نزنند و سوالی هم نپرسند، اما مرتب درحال ضبط فیلم در ذهن خوشان و الگو برداری هستند و در جای دیگری بروز می دهند، خانواده باید در جریان این امور قرار بگیرند و آگاه باشند.
وی اضافه کرد: من تصور می کنم حتی اگر خانواده ای اعتقادات مذهبی قوی نداشته باشند، اما تربیت کودک برایش مهمست و دلسوزانه در این راه تلاش می کند؛ چونکه، دوست دارد فرزندش خوب تربیت شود، بنا بر این ما باید این فرهنگ را در خانواده ها تقویت نماییم که هر پدر و هر مادر در نقش یک مربی باشد، برای این مهم باید به خانواده ها روش بدهیم، خیلی از خانواده ها به جهت اینکه کودکانشان را سرگرم کنند، دوست دارند که قصه و داستان بلد باشند، اما یک داستان از قدیم یاد گرفتند و دائم همان را تکرار می کنند، ما باید قصه های خوب تولید نماییم و در اختیار مادران و پدران قرار دهیم.
حاجیان زاده اشاره کرد: کودک به تفریح و بازی و سرگرمی احتیاج دارد و زمانی که خانواده از پس این کار بر نمی آید، این کودک تبدیل می شود به کودکی که نیاز درونی خودرا طور دیگری بروز می دهد، به یک کودک بیش فعال بدل می شود، در صورتیکه اگر خانواده وقت خاصی را در نظر بگیرد برای کودک و در آن وقت خاص با او بازی کند، او را سرگرم کند، کودک نیازش برآورده شده و رفتارش متعادل می شود.
وی اضافه کرد: در سازمان، مهارت های اینچنینی را به خانواده ها آموزش می دهیم، الزاماً این صحیح نیست که اگر سطح اعتقادات آن خانواده پایین باشد، برای تربیت کودک ارزش قائل نشوند، اهتمام می نماییم به خانواده طوری آموزش بدهیم که همراه با داستانی که برای کودک نقل می کند، مفاهیمی را نیز منتقل کند، مفاهیم سالم، مفاهیمی که سبب رشد کودک می شود.
رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک در این بخش با اشاره به اقداماتی که در این سازمان صورت می گیرد اظهار داشت: بخش اول فعالیت ها به اقدامات راه اندازی سازمان مربوط می شود، و بخش دیگر به اقدامات برنامه ریزی، مذاکره و بحث و گفت و گو و… چونکه باید پایه ریزی و همفکری خوبی در سازمان اتفاق بیفتد و همین طور پایه ریزی مناسبی برای اجرای امور باید صورت بگیرد. یک طرح و ایده خوب باید بتواند به درستی اجرا شود و هم خوب بر آن نظارت شود.
وی در بخش دیگری از این گفتگو با اعلان اینکه دین زمانی در قبل از انقلاب جز زندگی جاری مردم نبود و محدود به انجام مناسک و مناسبت های مردم بود، اظهار داشت: این امر یک اشکالاتی را به وجود می آورد به هر حال پس از انقلاب اسلامی که دین وارد بطن زندگی مردم شده و حتی حاکمیت کشور ما یک حاکمیت دینی است؛ یعنی اگر چراغ قرمز را رد نماییم گناه انجام دادیم و به این امر باور داریم، یعنی دین کاملاً در زندگی ما وارد شده است اما این اتفاق چالش های جدی هم دارد، اگر روزی این روابط اجتماعی دینی درست انجام نگیرد، خدای نکرده خطایی از مسئولین سر بزند، ضعفی در اداره کشور اگر باشد؛ مردم این اتفاق را به حساب دین می گذارند، این یک لطمه است که وجود دارد، من معتقدم که این تقصیر دین نیست، تقصیر من مسئول و کسی است که خوب تدبیر و مدیریت نکرده است. این مسئله دین نیست، اما افکار عمومی این اتفاق را بر عهده دین می گذارند، و شاید یکی از علت های برخی دین گریزی ها در این زمانه همین مورد است که تعدادی از مردم مشکلات را برگردن دین می اندازند؛ که لطمه و آفت جدی است. قاعدتاً حالا که دیدگاه برخی مردم اینطور است، حاکمیت باید با حساسیت بیشتری امور را مدیریت و نظارت کند، در یک نظام دینی خلاف های خرد و کلان باید به صفر برسد. از جهت فرهنگی هم مردم باید آگاه شوند که اگر جایی خلافی اتفاق می افتد این خلاف به حساب دین گذاشته نشود.
حاجیان زاده به سخنانی از شهید مطهری اشاره و عنوان کرد: ایشان در جایی فرمودند: «من روحانیونی که تخلف می کنند را روحانی نمی دانم، اینها خلاف کاران هستند که لباس روحانی بر تن کردند»، ایشان معتقد بودند که روحانی واقعی تخلف نمی نماید. بنظر می رسد یکی از علت های دین گریزی این امر هست که جذابیت های دین به همین دلیلهای در ذهن برخی ها کم شده است. اگر ما دین را صحیح ارائه دهیم، از جهت درست بودن مفاهیم و هم از جهت جذاب بودن روش های ارائه آن وقت درست عمل کردیم به ویژه اگر مخاطب ما کودک و نوجوان باشند، باید اهتمام نماییم از روش های هنری، قصه گویی، تئاتر، نمایش و … برای بالا بردن میزان جذابیت استفاده نمائیم. اگر در سنین ۰ تا ۶ سال بتوانیم با کودکان یک رابطه دوستانه ایجاد نماییم، به نحوی که محبتی میان کودک و مربی ایجاد شود، این مربی به آسانی می تواند مفاهیم دینی را به او منتقل کند، البته اگر مربی توان کار کودکانه نداشته باشد، این لطمه است.
اگر، روحانیون توان تعامل و کار با کودک را نداشته باشند، نباید آنها را به مدارس و مراکز نگهداری از کودک اعزام کرد، روحانی باید بتواند با کودک ارتباط برقرار کند، محبت کودک را جلب نماید، اگر چنین رابطه ای میان روحانی و مربی با کودک ایجاد شود، دیگر تأثیرگذاری بر او بسیار آسان خواهد بود وی با اشاره به تعامل میان آموزش و پرورش با حوزه های علمیه، عنوان کرد: همه مسئولین براین باورند که اگر، روحانیون توان تعامل و کار با کودک را نداشته باشند، نباید آنها را به مدارس و مراکز نگهداری از کودک اعزام کرد، روحانی باید بتواند با کودک ارتباط برقرار کند، محبت کودک را جلب نماید، اگر چنین رابطه ای میان روحانی و مربی با کودک ایجاد شود، دیگر تأثیرگذاری بر او بسیار آسان خواهد بود، اما اگر محبت کودک را جلب نکند بطور قطع در انتقال مفاهیم نیز موفق نخواهد بود. این کارشناس تربیتی با اشاره به تصور نادرست شکاف میان دین و نسل جوان و نوجوان، در دنیای امروز عنوان کرد: تصور می کنم اگر روش های خودرا تغییر دهیم و مفاهیم را طوری تنظیم نماییم که برای کودک جاذبه بیشتری داشته باشد، کودک بواسطه فطرت پاکی که دارد، بطور قطع به سمت این جریان جذب خواهد شد.
وی در ادامه با اشاره به تفاهم نامه همکاری آموزش و پرورش با حوزه های علمیه، عنوان کرد: ستاد همکاری حوزه های علمیه و آموزش و پرورش که بنده در آن مسئولیت دارم، حدود ۱۵ سال هست که شکل گرفته و در عرصه های مختلفی فعالیت دارد که یکی از این عرصه ها، اعزام مبلغین به مدارس است، همین طور عرصه برنامه ریزی کتب درسی و تعامل بین حوزه و مؤلفین کتب درسی، عرصه پژوهشی و ایجاد هسته های فکری پژوهشی برای ایجاد روش های تربیت مناسب در مدارس، راه اندازی مدارس علوم و معارف اسلامی و کارهایی از این دست، عرصه تامین و تربیت نیروی انسانی برای آموزش و پرورش از جانب حوزه بصورت استخدامی یا خرید خدمت و … است.
بهره مندی از تخصص روحانیون در تألیف کتب درسی
حاجیان زاده اشاره کرد: در مورد کتب درسی، ما ۱۱ گروه تربیتی یادگیری در سازمان پژوهش داریم که متولی تألیف کتب درسی هستند. این ۱۱ گروه در حقیقت ۱۱ موضوع درسی را با موضوعات مختلفی همچون علوم، ریاضی، دین، قرآن و… برنامه ریزی می کنند، در همه این ۱۱ گروه از جانب حوزه، متخصصینی عضو این گروه ها هستند، که هم تخصص دینی دارند و هم تخصص موضوعی، بعنوان مثال روحانی که در گروه ریاضی حضور دارد، دکترای ریاضی دارد و حوزوی هم هست و با تخصص ریاضی و تخصص حوزوی در آن گروه عضو شده، در موضوعات دیگر نیز همچنین، روحانیونی را داریم که دو تخصص را با هم دارند، نقش آنها نیز برنامه ریزی درسی، نظارت بر کتب درسی و نقد کتب درسی که منتشر می شود، در هر صورت این نقش را ایجاد کردیم.
وی اضافه کرد: در موضوع اعزام مبلغ یک سابقه ای وجود داشته که در مناسبت های مختلف، مبلغینی به مدارس اعزام می شدند، اما چند سالی است که ما تحت عنوان «طرح امین» فعالیت جدیدی را آغاز نموده ایم. طرح امین در حقیقت استقرار روحانیونی است که متناسب با شرایط سنی کودکان با آنها تعامل دارند، سه روز در هفته در مدارس و مراکز نگهداری مستقر می شوند، بر برنامه های مختلف به کودکان مشاوره و به به سوالات کودکان پاسخ می دهند، نماز جماعت می خوانند و در مجموعه با کودکان ارتباط مستمر پیدا می کنند، این ارتباط مستمر و محبتی که بین کودک و مربی یا روحانی ایجاد می شود، بستر مناسبی برای انتقال مفاهیم است. این طرح تا حالا در تحقق اهداف موفق عمل کرده و ما در تدارک گسترش طرح هستیم.
رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک ابراز امیدواری کرد: در فرهنگ سازی میان خانواده ها نیز می توانیم موفق عمل نماییم. فرهنگ سازی میان خانواده ها از راه های مختلف می تواند محقق شود، یکی از گسترده ترین و تأثیرگذار ترین روش ها فرهنگ سازی بوسیله رسانه ها و فضای مجازی است، مساجد و مکان های مذهبی که خیلی از مردم در آنها حضور فعال دارند نیز از با اهمیت ترین پایگاه هایی است که می توان از آنها در فرهنگ سازی میان خانواده ها بهره مند شد. همین طور اگر بتوانیم از خود مهد کودک ها بعنوان مرکزی برای ارتباط با خانواده ها در منطقه استفاده نمائیم، می توانیم در مهارت آموزی و فرهنگ سازی برای والدین و همین طور انتقال مفاهیم به کودکان بسیار موفق عمل نماییم.
ساماندهی مراکز نگهداری از کودکان وظیفه نخست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک
وی اضافه کرد: بخش اول برنامه های سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک، در جهت سامان دهی مراکز نگهداری کودکان شامل مهدکودک، پیش دبستانی ها و… است. چونکه حدود ۲ میلیون نفر از جمعیت ۸ میلیونی کودکان کشور تحت پوشش این سازمان قرار دارند و قاعدتاً باید آنها را سامان دهی کرد.
رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با اشاره به دیگر وظایف این سازمان اشاره کرد: یکی از وظایف عمده و ارکان سازمان، توانمندسازی خانواده ها و آشنایی آنها با روش ها تربیتی و امکانات و ابزار تعامل و رابطه با کودک است، با توجه به این که از جهت آماری، بیشتر کودکان زیر ۶ سال، در اختیار خانواده ها هستند، باید مشاوره های تربیتی در اختیار آنها قرار بگیرد.
وی به لزوم سنجش صلاحیت مربیان مهدهای کودک اشاره و اشاره کرد: انتخاب مربیان، یکی از با اهمیت ترین مسائلی است که در سازمان مورد توجه قرار گرفته، از ین جهت، درحال طراحی و تصحیح ضوابط و شاخصه های بررسی شایستگی و صلاحیت مربیان هستیم تا انتخاب اولیه مربیان به درستی صورت گیرد و بعد از آن به مسئله توانمندی آنها از جهات مهارتی و حرفه ای می پردازیم، دوره های آموزش آکادمیک دانشگاهی و حوزوی را برای مربیان پیش بینی کردیم و درحال پیگیری ایجاد رشته تربیت مربی کودک در دانشگاه ها و حوزه های علمیه هستیم.
مذاکره با دانشگاه ها و حوزه های علمیه
حاجیان زاده اشاره کرد: در امتداد ارتقای توانمندی مربیان، با دانشگاه ها و حوزه های علمیه وارد مذاکره شدیم، دوره های کوتاه مدت بدو خدمت و ضمن خدمت را در امتداد بروز رسانی و ارتقای دانش و مهارت مربیان در نظر گرفته ایم. بدین سبب انتخاب صحیح مربیان و تربیت اولیه آنها از جهت دانشی و مهارتی و ارتقای مستمر آنها از ارکان اصلی سازمان در موضوع مهدهای کودک و پیش دبستانی است.
وی در ادامه به بحث محتوا در مراکز نگهداری کودکان اشاره و اشاره کرد: یکی از دغدغه های مقام معظم رهبری باتوجه به بیاناتشان، بحث آموزش و تربیت در مهدهای کودک است، برداشت عامه مردم این است که فرزندانشان را به مهد کودک می سپارند تا به شغل و برنامه های خودشان برسند، در صورتیکه این برداشت نادرست است، بله نگه داری درست از کودک از جهت مراقبت های بهداشتی و… جزئی از مسائل بدیهی هر مهد کودکی است، اما مسائل محتوایی و آموزشی، همچون مسائل بسیار جدی است، ما در این راستا در بحث محتوا، برنامه ها و روش ها، کمیته ای را تشکیل دادیم و مطالعاتی را شروع کردیم و با مراکزی که سابقه تولید محتوا در موضوع کودک را دارند، مذاکره کردیم، اهتمام می نماییم از همه ظرفیت های کشور استفاده نمائیم، در خود سازمان هم اتاق های فکری را داریم تشکیل دادیم، تا متناسب با شرایط سنی و توانایی های کودکان و نیازهایشان، محتوای مناسب را تولید کنند.
منبع: نور معرفت
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب