سرزمین سنگ و آب، انتخابی خاطره انگیز برای سفرهای نوروزی
نور معرفت: نور معرفت: کرمانشاه کرمانشاه دیاری با مردمانی میهمان نواز، طبیعتی بکر و بی نظیر، آثار تاریخی شگفت انگیز و خوراک های لذیذ و خوشمزه، می تواند مقصدی مناسب برای مسافرین نوروزی با هر سلیقه ای باشد.
شاید خیلی ها وقتی نام کرمانشاه را می شنوند، نخستین چیزی که به ذهنشان خطور می کند، مرام پهلوانی و میهمان نوازی مردم این دیار یا آثار تاریخی مهم آن مانند تاق بستان و بیستون باشد، اما باید دانست که کرمانشاه سرزمینی پر از جاذبه های اعجاب انگیز است که بسیاری آنها را ندیده اند و یا حتی نامشان را هم نشنیده اند.
اگر از افسانه ها بگذریم و داستان طهمورث دیوبند و بنای این دیار بدست او را که کنار بزنیم، در کهن سرزمین باستانی که امروز به آن کرمانشاه می گویند، تاریخ تنها به بیستون؛ یادگار برجای مانده از نبردهای و فتوحات داریوش کبیر یا تاق بستان؛ نمایشگاه بزم و رزم شاهان ساسانی ختم نمی گردد. برای فهمیدن تاریخ این دیار باید به حدود یک میلیون سال قبل برگردیم، جایی که انسان ریخت ها جنوب شهر کرمانشاه را به عنوان محلی جهت زندگی خود انتخاب کردند و ردپای خودرا تا به امروز برای ما برجای گذاشته اند.
کمی که این طرف تر بیاییم، انسان های نئاندرتال هم غارهای این دیار مثل باوه یوان را مامن و سرپناه خود می دانستند و از حدود ۴۲ هزارسال قبل نشانه هایی از زندگی خود در این غارها را برای ما به یادگار گذاشته اند.
برگ های تاریخ را که سریعتر ورق بزنیم و از گنج دره با قدیمی ترین مدارک اهلی شدن بز و روستانشینی، تپه سراب و تپه آسیاب، گودین تپه و چغاگاوانه و تپه موسایی هرکدام با هزاران سال قدمت عبور نماییم به یکی از یادگارهای قوم لولوبیان - یکی از نخستین گروههای قوم آریایی - در این دیار می رسیم. یادگاری برجای مانده از آنوبانی نی پادشاه لولوبیان در داخل شهر سرپلذهاب که البته آن طور که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته است. یادگاری که هرچند حدود ۱۳۰۰ سال بالاتر از کتیبه بیستون قدمت دارد و گفته می شود که کتیبه بیستون از روی این اثر حجاری شده، اما خیلی از گردشگران آنرا نمی شناسند.
موقعیت راهبردی این دیار توجه شاهان باستانی زیادی را به سوی خود جلب کرده بود و برای همین بود که حتی پادشاهان کشورهای مجاور هم گاه و بیگاه کرمانشاه را آماج حملات خود قرار می دادند تا به این سرزمین برسند، همچون پادشاهان آشور که سارگن دوم در قباق تپه و ایدین سین در دامنه کوه بمو در ثلاث باباجانی یادگارهایی چندهزار ساله را از خود برجای گذاشته اند.
پادشاهان مادی نیز کرمانشاه را سرزمینی ناب جهت زندگی خود انتخاب نموده بودند. گواه این مدعا هم وجود گوردخمه های فراوانی از دوره مادها در این سرزمین است که برخی از آنها در مناطق خوش آب و هوای استان که امروز جزو نقاط توریست پذیر هستند تولید شده اند که همچون آنها می توان به سراب دربند صحنه اشاره نمود.
دیاری که امروز ما به آن کرمانشاه می گوئیم، در زمان هخامنشیان الیپی نام داشت و پادشاهان هخامنشی به آن توجه زیادی داشتند، برای همین بود که داریوش هخامنشی شرح فتوحات خودرا روی کتیبه ای در منطقه بیستون که شاهراهی باستانی بوده برای آیندگان به یادگار گذاشت. کتیبه ای که به ثبت جهانی رسیده و بزرگترین سنگ نوشته جهان و یکی از با اهمیت ترین سندهای تاریخ بشریت است و به سه زبان پارسی باستان، اکدی و عیلامی نگاشته شده و برای در امان ماندن از روزگاران آنرا در ارتفاع چند ده متری حجاری کرده اند.
اگر فرصتی پیش آمد و در نوروز امسال به کرمانشاه سفر کردید و سری به محوطه ثبت جهانی شده بیستون زدید، حتما دیدن آثار تاریخی فراوانی که در اطراف این مجموعه قرار دارد را از قلم نیندازید. آثاری همچون مجسمه هرکول که برجای مانده از دوره سلوکیان است و یا سرابی باستانی که خود بهانه ای برای خلق کتیبه در این مکان بوده است.
معبد آناهیتا یا پرستشگاه الهه آبهای روان نیز یکی دیگر از آثار تاریخی شاخص و مهم کرمانشاه است که از دوره شاهان اشکانی برجای مانده است. بنایی عظیم که بعد از تخت جمشید آنرا دومین بنای بزرگ سنگی کشور می دانند و بر روی تپه ای به ارتفاع ۳۲ متر بنا شده است. اگر وارد این بنا شوید، خواهید دید که پیشینیان ما در زمانی که خیلی از امکانات و تجهیزات امروزی نبوده، با چه علم و مهندسی توانسته اند سنگ های بزرگ را از معادن استخراج کنند، آنها را برش بزنند و از فاصله بسیاری به محوطه معبد برسانند.
کرمانشاه بهشت پادشاهان ساسانی بوده و آنرا به عنوان پایتخت دوم خود انتخاب نموده بودند. در گوشه گوشه این دیار می توان نشانه های قدرت و شکوه پادشاهان ساسانی را ببینید، از تاق بستان و طاق گرا گرفته تا چندین آتشکده و کاخ ها و عمارت هایی که در قصرشیرین تولید شده اند.
تاق بستان یکی از شاهکارهای بزرگ بازمانده از دوره ساسانیان در کرمانشاه است که امروزه به قلب تپنده گردشگری این استان تبدیل گشته و هرساله گردشگران زیادی را به سوی خود می کشاند. در این مجموعه باشکوه نقش تاجگذاری چهار تن از پادشاهان ساسانی و مراسم بزم و رزم و شکار به تصویر در آمده و آنرا نخستین انیمیشن سنگی جهان می شناسند، تاق های تاق بستان روبروی سرابی باستانی حجاری شده اند و در کنار آن درختی قدیمی به نام درخت شیرین و فرهاد یا رحمت وجود دارد که قدمت آنرا حدود ۷۰۰ سال می دانند.
پس از آن که پادشاهی ساسانیان به خط آخر رسید و اسلام وارد کشورمان شد، آثار تاریخی این استان هم رنگ و بوی دیگری به خود گرفتند. هنر اصیل ایرانی با معماری اسلامی در هم تنیده شد و آثاری شگفت انگیز را خلق کرد که همچون این آثار می توان به مقابر ابودجانه، مساجد تاریخی، کاروانسراها، آرامگاه ویس قرنی، بازار سنتی شهر کرمانشاه، تکیه معاون الملک با کاشی های هفت رنگ، تکیه بیگلربیگی و آئینه کاری های زیبایش، زورخانه های قدیمی و... اشاره نمود.
حالا که فهمیدیم کرمانشاه سرزمینی برای تنها یک یا چند دوره تاریخی نیست و در هر دوره ای از تاریخ نقشی و نشانه ای از گذشتگان و پادشاهان در این دیار باقیمانده، بهتر است به سراغ جاذبه های طبیعی این استان برویم. استانی که از نظر جاذبه های گردشگری به آن سرزمین آب و سنگ می گویند.
اساسا اگر موقعیت راهبردی و طبیعت بکر و بی نظیر کرمانشاه نبود، هیچ وقت این استان تا به این حد مورد توجه انسانهای باستان و پادشاهان سلسله های تاریخی مختلف قرار نمی گرفت. کرمانشاه سرزمینی است که در آن کوه های سربه فلک کشیده پرآو و شاهو، دشت وسیع ماهیدشت، انبوه درختان بلوط اسلام آبادغرب و منطقه عثمانوند و جلالوند، سراب های پرآب و جوشان نیلوفر و دربند، تالاب هشیلان، غار اعجاب انگیز قوری قلعه و آبشارهای خروشان پیران و بدر و پریشان خودنمایی می کند.
هرچند که سراب های کرمانشاه به سراب نیلوفر کرمانشاه و دربند صحنه منحصر نمی شود و در هر شهرستان آن حداقل چند سراب پرآب وجود دارد، اما این دو جذابیت هایی دارند که می توانند چشم هر بیننده ای را مسحور کنند. سراب نیلوفر پهنه آبی کوچکی است که در حدود ۲۰ کیلومتری شهر کرمانشاه در میانه دشتی وسیع واقع شده که تا همین چندسال پیش تنها گل های نیلوفر گل زرد دنیا در آن رویش می کردند، اما جای نگرانی نیست، چون هنوز می توان گل های نیلوفر را در این سراب دید، ولی گل های نیلوفری به رنگ صورتی.
و اما سراب دربند، بهشت گردشگری شرق استان، جایی که آبشاری کوچک بعد از سرازیر شدن به صورت رودخانه ای خروشان از لابلای انبوه درختان کهنسال عبور می کند و بهشتی رویایی را پیش روی چشم بینندگانش ترسیم می کند. راستی اگر به سراب دربند سری زدید، در گوشه ای از این سراب گوردخمه ای وجود دارد که به آن تنها گوردخمه دو طبقه ای ایران گفته می شود و بطور معمول مسؤلان میراث فرهنگی شهرستان در روزهای نوروز با نصب داربست زمینه بازدید از نزدیک گردشگران را از این سراب فراهم می کنند.
اگر درباره ی غار قوری قلعه بخواهیم بگوئیم، این غار در اواسط دهه ۵۰ توسط گروهی از غارشناسان انگلیسی کشف شد و گفته می شود که حدود ۶۵ میلیون سال قدمت دارد. این غار در دامنه کوه شاهو در شهرستان روانسر واقع شده و به عنوان هفتمین اثر طبیعی ایران به ثبت ملی رسیده است.
تا حالا ۳۱۴۰ متر از غار قوری قلعه که آنرا بزرگترین غار آبی آسیا می دانند کشف شده و از این مقدار به سبب مسایل زیست محیطی گردشگران فقط می توانند ۵۰۰ متر از فضای غار را ببینند. با اینحال دیدن همین ۵۰۰ متر هم خالی از لطف نیست، چونکه داخل آن تالارهایی با اسامی مختلف وجود دارد که پوشیده از قندیل ها و کریستال هایی است که دیدن آن هر گردشگری را به وجد می آورد.
مگر می شود که از طبیعت بکر و زیبای کرمانشاه گفت و منطقه سحرانگیز اورامانات را از قلم انداخت. جایی که در سالهای قبل بواسطه زیبایی های بی حد و حصرش، روستاهایی اصیل و مردمان با فرهنگ و میهمان نوازش به ثبت جهانی رسید.
اورامانات کرمانشاه جایی است که در آن زندگی انسان ها با طبیعت گره خورده و باهم تلفیق شده اند. جایی که می توان روستاهایی را با خانه هایی که با مصالحی از دل طبیعت تولید شده را چسبیده به دامنه کوه دید. روستاهایی با مردمانی که یکی از متفاوت ترین مردمان جهان هستند و بر فرهنگ غنی خود باقیمانده اند.
از شمال کرمانشاه که گذر نماییم، اگر در این فصل از سال به غرب استان سفر نماییم، اساسا با دیدن آب و هوایی لطیف و بهاری با طبیعتی کاملا سرسبز شگفت زده خواهید شد. اینجا نقطه ای است که در اواخر زمستان رنگ و بوی بهار در آن هویدا می شود و می توان بعد از دیدن کاخ های برجای مانده از ساسانیان در بین طبیعت سرسبز آن و نخلستان ها و باغات لیمو قدم زد و هوایی بهاری را استمشام کرد.
در جنوب کرمانشاه یعنی محدوده شهرستان اسلام آبادغرب و مناطق عثمانوند و جلالوند نیز در فصل بهار تا چشم کار می کند، انبوه درختان سرسبز بلوط است که تازه از خواب زمستانی بیدار شده اند و با تمام وجودشان جلوه گری می کنند.
هرچند جای حرف برای طبیعت بکر و دل انگیز کرمانشاه بسیار است و نمی توان شاهکارهای خداوندی آنرا تنها به چند جمله خلاصه کرد، اما باید به سراغ دیگر جذابیت های این دیار خوش آب و رنگ هم برویم.
اگر حسابی از دیدن آثار تاریخی منحصربفرد و طبیعت زیبای کرمانشاه لذت بردید، حالا وقتش است که از غذاهای خوشمزه و لذیذ مردم این استان هم بگوییم. غذاهای و خوراک هایی مانند خورشت خلال، دنده کباب، نان برنجی، نان کلانه، کاک، نان خرمایی، بژی و... که هرکدام طعم ماندگاری را در ذهن گردشگران بر جای خواهند گذاشت.
راستی این را هم بگوییم که کرمانشاه بواسطه همین غذهای خوشمزه به عنوان شهر خلاق خوراک هم انتخاب شده است.
برای کسانی هم که زیبایی های این استان را دیده و می خواهند به شهر و دیارشان برگردند، بهترین سوغاتی ها را علاوه بر بازارچه های صنایع دستی نوروزی، می توانند از بازار سنتی ۲۰۰ ساله کرمانشاه تهیه کنند. جایی که علاوه بر شیرینی های خوشمزه مثل نان برنجی، و کاک و نان خرمایی، می شود گیوه و انوع لباس های رنگارنگ محلی و موج و... را نیز تهیه کرد.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب