تأملی فلسفی بر مسئولیت اخلاقی انسان کتاب شد
نور معرفت: کتاب «آیا نسل بشر باید منقرض شود؟» نوشتهی تاد می، فیلسوف معاصر آمریکایی، با ترجمهی فریده گوینده منتشر شد؛ اثری فلسفی که با طرح پرسشی نگران کننده درباره ی مسئولیت اخلاقی انسان در برابر رنج، طبیعت و آیندهی جهان، مخاطب را به بازاندیشی در معنای زیستن در عصر بحران های اقلیمی و انسانی فرامی خواند.
به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، کتاب «آیا نسل بشر باید منقرض شود؟» کتابی فلسفی است، اما نه از آن جنس فلسفه ای که در برج عاج می ماند. تاد می، فیلسوف معاصر آمریکایی، در این اثر به سراغ پرسشی می رود که معمولا یا آنرا پس می زنیم یا به شوخی می گیریم، اما در دلِ بحران های امروز، آهسته آهسته به نیرویی فکری تبدیل گشته است: آیا با عنایت به رنجی که انسان بر زمین و دیگر موجودات تحمیل کرده، نبودنِ ما اخلاقاً قابل دفاع تر از بودنِ ما نیست؟
تاد گیفورد می (متولد ۱۹۵۵) از فیلسوفان شناخته شده معاصر آمریکاست که تا امروز بیشتر از ۱۸ کتاب در حوزه فلسفه نوشته است. وی در آثار علمی خود به طور عمده بر اندیشه های متفکران متأخر فرانسوی، خصوصاً میشل فوکو، ژیل دلوز و ژاک رانسیر متمرکز بوده، اما در سالهای اخیر مسیر فکری اش را به سوی پرسش های بنیادین تر زندگی انسانی سوق داده است؛ رنج، معنا، مسئولیت اخلاقی و امکانِ شرافتمندانه زیستن در جهانی صدمه دیده.
می تنها یک نظریه پرداز دانشگاهی نیست. حضور وی در وبلاگ فلسفی نیویورک تایمز، مشاوره فلسفی اش برای کتاب پرفروش «چگونه کامل باشیم» نوشته مایکل شور و حتی حضور کوتاهش در بخش پایانی سریال مشهور «جای خوب»، نشان میدهد که او آگاهانه فلسفه را وارد زندگی روزمره می کند. تدریس در زندان، و مشارکت فعال در اعتراض های مدنی از نقد نژادپرستی نهادی گرفته تا اعتراض به قانون منع ورود مسلمانان به آمریکا هم نشان میدهد که دغدغه های اخلاقی او فقط نظری باقی نمی مانند.
فلسفه کاربردی، نه تسکین ذهن
مقدمه کتاب که به قلم مایکل شور نوشته شده، به روشنی بر یک ایده تاکید دارد: بهترین نوع فلسفه، فلسفه کاربردی است. اما «کاربردی» در اینجا به معنای راهکارهای ساده یا نسخه های فوری نیست؛ بلکه فلسفه ای است که ما را مجبور می کند به بهای بودن مان فکر نماییم.
کتاب از تجربه ای آشنا آغاز می شود: لحظات ساکت و بی پناه نیمه شب، جایی حوالی سه صبح، زمانی که ذهن به بحران اقلیمی، جنگ، تهدید هسته ای، سوانح طبیعی و فروپاشی نظم ها پرتاب می شود. در این وضعیت، پرسش دیگر فقط سیاسی یا علمی نیست؛ پرسشی وجودی است؛ ما این وضعیت را ساخته ایم. این ما هستیم که زمین را به این نقطه رسانده ایم. در چنین بستری، این پرسش دیگر فقط یک خیال رادیکال نیست: آیا دنیا بدون انسان جای بهتری نمی شد؟
تراژدی انسان
تاد می این ایده را نه با هیجانِ ضدبشری، بلکه با دقت اخلاقی بررسی می کند. او نشان میدهد که حتی اگر انقراض بشر تراژدی باشد، تراژدی از نوع کلاسیک است؛ انسان، عامل نابودی خویش است. از یک سو، انقراض بشر به معنای نابودی چیزهایی است که فقط انسان می تواند پدید آورد؛ هنر، علم، فرهنگ، معنا.
اما از طرف دیگر، پایان بشر به معنای پایان حجم عظیمی از رنج است؛ رنجی که بیشتر از همه بر حیوانات غیرانسان تحمیل شده است: از دامداری صنعتی و تخریب زیست بوم ها گرفته تا آلودگی اقیانوس ها، آزمایش های علمی و ویرانی جنگلها.
نویسنده در این کتاب به هیچ عنوان مدعی نیست که انقراض بشر بطور قطع «خوب» است. او عمداً از صدور حکم نهائی پرهیز می کند. مسئله اصلی او نه دفاع از نابودی انسان، بلکه واداشتن ما به اندیشیدن صادقانه به دستاوردهای بودن مان است.
«آیا نسل بشر باید منقرض شود؟» کتابی بدبینانه یا انسان ستیز نیست. این کتاب تلاشی است برای روشن تر دیدن جایگاه انسان در جهان، و پرسیدن این سؤال دشوار که اگر مقرر است ادامه دهیم، چطور باید ادامه دهیم تا کمتر رنج بیافرینیم؟
تاد می از دل بحران اقلیمی، تهدید هسته ای و فروپاشی اخلاقی، خواننده را به تأملی وادار می کند که ساده نیست اما ضروری می باشد. تأملی که ما را به مرزهای اخلاق، مسئولیت و معنای زندگی می برد جایی که فلسفه نه تسکین دهنده، بلکه بیدارکننده است.
این کتاب به ترجمه فریده گوینده در ۱۷۱ صفحه و به قیمت ۲۸۰ هزار تومان از انتشارات لگا روانه بازار کتاب شده است.
منبع: nooremarefat.ir
مطلب نورمعرفت را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان نورمعرفت در مورد این مطلب