گفتگوی مهر با عباس موزون؛
خرافه تجربه های مرگ را نابود می کند
عباس موزون با اشاره به خرافه هایی که از سر دلسوزی به جریان بازخوانی تجربه های نزدیک به مرگ وارد شده است از شدت لطمه و نابودسازی این تجربه های ناب توسط رویکرد های دروغ سخن گفت.
خبرگزاری مهر - گروه هنر- عطیه موذن: همچون تجربه های بحث برانگیزی که توانسته است نقطه وصلی برای ارتباط با عالم غیرماده باشد تجربه افرادی است که تا دم مرگ رفته اند و با جدایی روح از کالبدشان درک و دریافتی داشته اند که خارج از این دنیای مادی بوده است. گاه به سمت تونلی از نور کشیده شده اند و گاه مشاهداتی نسبت به امور دنیای فیزیکی داشته اند و قسمتی از آنها هم در همان دنیای قبل از مرگ ارتباطی با معصومین و خاصه امام حسین (ع) برقرار کرده اند.
تجربه هایی عاشورایی که در همه آنها دستی بوده که تجربه گر مشاهده کرده است. این دست نشانه ای است که عباس موزون مجری، محقق و تهیه کننده برنامه «زندگی بعد از زندگی» از تکرار آن در تجربه ها می گوید. سازنده برنامه ای که تا حالا دو فصل از آن از تلویزیون پخش شده است و طی آن با افرادی که تجربه هایی نزدیک به مرگ داشته اند گفتگو کرده است.
موزون در گفتگویی با خبرگزاری مهر که بصورت زنده بوسیله اینستاگرام انجام شد درباره این تجربه ها سخن گفت و از پرتکرارترین مولفه یعنی همان دست اباعبدالله بعنوان یک نشانه یاد کرد.
این محقق و برنامه ساز البته در این گفتگو به یک چالش و لطمه اساسی در جامعه امروز اشاره نمود که ورود تحریف و خلط شدن مباحثی حتی از سر دلسوزی در بین این تجربه هاست. یعنی افرادی که از سر دلسوزی بر تجربه های نزدیک به مرگ نکاتی را اضافه می کنند تا بیشتر به زعم خودشان برجسته شوند. تحریفی آگاهانه که بیشتر از کسانی که این تجربه ها را نفی و انکار می کنند لطمه زا و گمراه کننده است و موزون آنها را هم از جنس خرافه می داند خرافه هایی که این دفعه با گزاره هایی درست مثل وارد کردن یک آیه یا حدیث به این تجربه ها آنها را از اصالت درمی آورد.
متن این گفتگوی اینترنتی را در زیر می خوانید:
* طی چند قسمت از برنامه های در رابطه با «زندگی بعد از زندگی» که در آن تجربه گرها از وقایع در رابطه با عاشورا و امام حسین (ع) سخن گفتند چه نکته ای برای خود شما جالب توجه بود که بخواهید مرور کنید یا بعنوان یک نشانه به آن اشاره کنید؟
از منظر من ِ پژوهشگر داده هایی که از تحقیقات به دست می آید در چهار مرحله تنظیم می شود که مرحله اول گردآوری و مرحله دوم دسته بندی است. دسته بندی از این جهت اهمیت دارد که تشابهات و اختلافات را کنار هم بگذارم و بطورمثال ببینم مورد راهرو یا تونل در تجربه ها چقدر پرتکرار است. پژوهشگر این حوزه مثل خیلی از دانش های دیگر به تکرارپذیر بودن موضوعات برای اثبات یا رد گزاره ها توجه دارد. در این قضایا تجربه گری که یکی از افراد مقدس مثل حضرت اباعبدالله را دیده است و در این مشاهدات تشابهاتی وجود دارد که باید به آنها توجه کرد.
در همه این تجربه ها دست امام حسین (ع) بعنوان یک نشانه تکرارپذیری داشته است نه در همه اما در بیشتر آنها بوده است نکته جالبی که در این تجربه ها دیدم در «چگونگی تجربه» است. من درحال حاضر درباره چرایی یا چیستی حرف نمی زنم و اصلاً چرایی برای من هنوز روشن نیست و درحال حاضر درباره تشابهات تجربه های تجربه گرانی که امام حسین (ع) را دیدار کرده اند سخن می گویم. در همه این تجربه ها دست امام حسین (ع) بعنوان یک نشانه تکرارپذیری داشته است نه در همه اما در بیشتر آنها بوده است و این همان چگونگی موضوع است اما این که چرا هست و چیست من هنوز به آن نرسیده ام.
به طور مثال تجربه گری در کویت وجود دارد که حاضر به گفتگو نمی گردد و حدود چهار سال است که با نزدیکان او برای این ارتباط در تلاش هستیم. وی در فصل اول برنامه «زندگی بعد از زندگی» دیده شد و آیتمی کوتاه هم در فصل دوم برنامه داشت. این فرد چندین سال پیش که داعش در یک مسجد عملیات انتحاری داشت تجربه ای نزدیک به مرگ داشت و درباره آن واقعه می گوید: «من دیدم برخی از ما (از افرادی که در مسجد بودیم و با عملیات انتحاری کشته شدند) پس از آن عملیات انتحاری شاد بودیم و می خندیدیم». سپس در گنبد مسجد مثل همان تونل مشهور که در بیشتر تجربه ها وجود دارد برای این افراد باز می شود. تونلی که کم عمق و کوتاه است و این هم یکی از تشابهات در دیدار با امام حسین (ع) است که عمق تونل کوتاه است. سپس فرد ادامه می دهد که در آن تجربه دست حضرت از بالا، پایین می آید و کسانی که را که پایین مانده بودند به آن طرف تونل سوق می دهد. او اینها را زمانی که روی تخت بیمارستان و چشمانش از شدت جراحت بسته بوده و حتی فضایی برای تحقیق و مطالعه نداشته است توضیح می دهد و حتی از روحانیونی که اطرافش بوده اند می پرسد که این ماجرا چیست و مشخص بود از تجربه خود در شوک است.
مورد دوم یک تجربه گر ایرانی است که در فصل دوم دیده شد؛ خانم مختارزاده که در تجربه اش توضیح می دهد که یک لایه برای او باز می شود و باز دستی می آید و دست تجربه گر را می گیرد. تاکید من روی دست است و عمق کوتاه تونل یعنی تجربه گر عبور نمی کند و دست است که او را عبور می دهد. تجربه گر سومی هم داریم که در یکی از استانهای مرکزی است و می خواهم تجربه اش را بیان نکنم چون به شدت پرهیز دارم راه هایی را باز کنم و خشت هایی را بگذاریم که دیگران روی آن دیوار بسازند و بگویم تجربه گری داریم که شما نمی دانید کیست.
* چرا خود فرد تمایلی نداشت در مقابل تلویزیون تجربه اش را بگوید؟
او نمی خواست صحبت کند چون سابقه رفتاری خوبی نداشت و جرایمی را مرتکب شده بود و دلیلهای مختلفی داشت که خودش این تجربه را در برنامه بیان نکند. برای من تجربه اش را تعریف کرد و ساعت ها هم اشک ریخت. این مساله برای چند سال پیش است و وقتی هم طی یکی دو سال قبل راضی شد که در برنامه سخن بگوید این دفعه همسرش راضی نبود که او از زندگی و تجربه خود در تلویزیون سخنی بگوید که به خاطر زندگی شخصی شان بود.
* یعنی به سبب سابقه ای که این فرد تجربه گر در زندگی داشته است؟
این یکی از دلایلش بود و حتی می گفت باتوجه به سابقه ای که دارد رویش نمی گردد خودرا فرد خوبی بداند درحالیکه زندگی او بسیار متحول شده و حتی فردی خیر شده بود. با این وجود می خواهم بگویم من هیچگاه این تجربه را تا زمانی که او خودش را نشان ندهد، نمی گویم و حتی با بیان تجربه هایی که عده ای می گویند «فردی وجود دارد اما نمی گوییم کیست؟ کجاست؟ و اصلاً اسم او را فراموش کنید و تجربه او را از زبان من نویسنده یا گوینده یا فیلمساز بشنوید و قبول کنید» مخالف هستم.
با این حال نکته ام این است که در همان تجربه هم دست اباعبدالله خیلی جلوه داشت و یک نوشیدنی به او می دهند.
* نکته ای که درباره این ملاحظه بیان کردید به نظرم می تواند به روشن شدن و شفافیت مرز خرافه و واقعیت کمک نماید چون بوسیله نقل قول ها و واسطه ها تحریف ها و خرافه های بسیاری وارد چنین اموری می شود.
باید در دو بخش ملاحظه جدی داشته باشیم ابتدا تجربه گر را باید بشناسید، شما باید منبع اولیه و اصلی را بشناسید. مثل این که بخواهید یک گونه جدید گیاهی را معرفی کنید اما بگویید کاری نداشته باشید کجاست یا چه اسمی دارد. نخستین نقطه شروع هر پژوهشی منبع است و نمی توان منبع را حذف نمود.
تجربه هایی که حتی خودشان برای ثروت، شهرت و… ایجاد کرده اند و ظاهرش هم دلسوزی است حتی ممکنست در باطن هم واقعاً دلسوز باشند اما در هر دو صورت به تجربه های واقعی لطمه می زند * در این تجربه ها رفرنس خود تجربه گر است؟
او ماخذ است و ما اطلاعات را از او گرفتن می نماییم و پس از آن صحت و سقم این اطلاعات سنجیده می شود یعنی مرحله دوم راستی آزمایی است و با پزشک و بیمارستان و خانواده و افرادی که شاهد بوده اند گفتگو می نماییم. خود فرد نمی تواند تایید کننده تجربه باشد. من مطلبی را دیدم که بسیار نگران شدم و دغدغه ای که در این چند سال داشتم دارد به اوج می رسد. عده ای دارند تجربه های نزدیک به مرگ را نابود می کنند اینها مطالب سلیقه ای و تخیلی وارد کار می کنند و گروه هایی هم که می خواهند حقیقت تجربه ها را انکار کنند به برنامه من ارجاع نمی دهند به همان تجربه های تخیلی و سلیقه ای اشاره می کنند. تجربه هایی که حتی خودشان برای ثروت، شهرت و… ایجاد کرده اند و ظاهرش هم دلسوزی است حتی ممکنست در باطن هم واقعاً دلسوز باشند اما در هر دو صورت به تجربه های واقعی لطمه می زند به این صورت که در تجربه ها تخیل و داستان تزریق می کنند. رمانی می نویسند و آنرا تجربه واقعی به مردم معرفی می کنند که چه بسا از گروهی که با این تجربه ها عناد دارد بیشتر ضربه می زند.
* مصداقی هم از این گروه ها و فعالیت هایشان دارید؟
من هنوز تصمیم نگرفته ام اسم بیاورم چون دنبال حاشیه نیستم و کار زیاد دارم و همین الان در جنوب کشور و در پی تحقیق روی تجربه گران هستم. از طرفی دائم با خودم می گفتم این کارها به من ارتباطی ندارد و من مسئولیتی ندارم یا قرار نیست محتوای آنها را تایید کنم اما این افراد قدم به قدم جلو می آیند. خرافه را وارد تجربه ها می کنند و حتی آنها را می فروشند و سخنرانی هایی برپا می کنند. حالا به نقطه ای رسیده اند که سمینار برگزار می کنند و می گویند این که اگر تجربه ها بصورت خام و مثل برنامه «زندگی بعد از زندگی» ارائه شود اشتباه است. باید داستان هایی بر طبق این تجربه ها نوشته شود و آن بخش هایی را که خودمان دوست داریم برجسته و تنظیم نماییم.
منظورم این نیست که حرف اشتباهی را به تجربه ها وارد کنند و اتفاقاً ممکنست از گزاره های درست مثل آیه قران کمک بگیرند این را تاکید کنم، منظورم این نیست که حرف اشتباهی را به تجربه ها وارد کنند و اتفاقاً ممکنست از گزاره های درست مثل آیه قران کمک بگیرند. بطور مثال تجربه گری می گوید ماشین به من زد و از بدنم بیرون رفتم اما این عده همین تجربه را ممکنست با تخیل خلط کنند و یک بخش اضافه کنند که یک فرشته در آن لحظه وارد شده است و آیه ای هم خوانده است. منظورم از خرافه، اضافه کردن این بخش های غیرواقعی است. از تجربه گر هم وقتی می پرسیم که این روایت چقدر واقعی است؟ آنرا رد می کند. منظور من از خرافه این است که حرف درستی را به تجربه اضافه می کنند درحالی که واقعیتی ندارد و کذب و تخیل است. شهید مطهری سال ها کوشش کرد تا دروغ ها و حدیث های جعلی کربلا را تفکیک کند. عده ای هم الان با دلسوزی و حتی با نیت خیر می خواهند داستان هایی را وارد تجربه ها کنند و این غلط است. آقای ری شهری درباره این تجربه ها گفته است نه فقط اضافه نکنید که چیزی را هم کم نکنید.
* ممکنست این دلسوزی درباره برنامه شما هم وجود داشته باشد و قسمتی از برنامه حذف شود؟
خیر کوتاه سازی همه جا وجود دارد. در این برنامه هم با حفظ داستان و برای برنامه سازی درست چنین کاری صورت می گیرد. جز یک مورد که بخشی در برنامه وجود داشت که به سبب خانوادگی بودن مخاطب به اقتضای سن مخاطب کودک که ممکن بود مشاهده تجربه گر را ببیند و بشنود در پخش جدا شد.
* در بحث تجربه های عاشورایی یک چالش هم گاهی مطرح می شود این که چرا مسلمانان امام حسین و واقعه کربلا را درک می کنند و در مستندهای خارجی دیده ایم که مسیحیان حضرت مسیح را می بینند؟ و چرا بطور مثال در همه جهان معصومین یا امام حسین به تنهایی رویت نمی شوند؟
اینقدر پاسخ روشن است که من فکر می کنم چطور ممکنست غیر از این پیش بیاید. مشکل این است که افراد فکر می کنند که کسی که از بدن خارج می شود شخص دیگری می شود و دیگر خودش نیست. یعنی اگر شخصی با نام دیوید می میرد و از بدن خارج می شود فرد دیگری می شود باید بپذیریم او همچنان همان فرد است و گویی فقط لباسش را درآورده است این نکته ای است که دین هم گفته است. از علت های این که افراد از بدن بیرون می روند و می گویند همه به استقبال من آمده اند همین است که آن بستگان سال هاست او را می بینند و حتی منتظر هستند فرد زنده هم به آنها ملحق شود. یکی از مواردی که آقای ریموند مودی (محقق تجربه های نزدیک به مرگ) در این زمینه نوشته است ملاقات با ارواح بستگان و آشنایان در این تجربه هاست. فردی که پدر و مادرش فوت کرده اند و دائم برای آنها بی قراری دارد خبر ندارد که آنها او را می بینند. اما دائم دوست دارد آنها را ببیند و برایشان دلتنگی می کند و آنها هم منتظرند او هم از کالبدش بیرون رود و به او سلام کنند و به استقبالش بروند، این هم در تجربه ها و هم در متون دینی گزارش شده است. در کنار بستگان فرد، مقدسان دینی هم به استقبال فرد می روند پس چرا انتظار داریم فرد شیعه ای که یک عمر برای امام حسین (ع) عزاداری کرده است شخص دیگری را مثل مسیح ببیند. این افراد امام، پیامبر و بزرگان دین خودرا می بینند. حتی کسی که عاشق چنگیز و صدام و گاندی است او هم همان ارواح را می بیند. دین می گوید هرکسی با همان فردی محشور می شود که یک عمر او را دوست داشته است. این انتظار عجیبی است که انسانی یک عمر بطورمثال به حضرت داوود فکر کرده و اظهار دلبستگی کرده است و بعد حضرت مسیح را ببیند. این سوال را حتی می توان با سوال دیگری جایگزین کرد که چرا یک فرد ایرانی وقتی روحش از بدنش جدا می شود یک پدر آلمانی بطورمثال به سراغش نمی آید؟
* گفتید در جنوب کشور هستید بعنوان سوال پایانی خبری هم از فصل جدید برنامه می دهید؟
در مرحله تحقیق برای فصل سوم زندگی بعد از زندگی هستیم و این روزها هم در جنوب کشور حضور داریم که همانطور که گفته شد گفتگوهایی با برخی تجربه گران داریم.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب