كتاب آفرینش های هنری در نهج البلاغه منتشر گردید
به گزارش نور معرفت كتاب آفرینش های هنری در نهج البلاغه نوشته سید حسین سیدی توسط انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر گردید.
به گزارش نور معرفت به نقل از مهر، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی كتاب «آفرینش های هنری در نهج البلاغه» نوشته سید حسین سیدی، مدیر گروه و عضو هیات علمی گروه پژوهشی هنر و تمدن اسلامی پژوهشكده اسلام تمدنی را منتشر نموده است. این كتاب در چهار فصل تدوین شده و نویسنده در فصل نخست به مبانی نظری پژوهش، در فصل دوم به تصویر هنری و مبانی و كاركردها، در فصل سوم به بحث اصلی پژوهش یعنی آفرینش هنری و سازوكارهای آن در نهج البلاغه و در فصل چهارم و پایانی به گونه های تصویر در نهج البلاغه پرداخته است. نگارنده كتاب در مقدمه این كتاب به بررسی چگونگی شكل گیری آفرینش هنری در متن نهج البلاغه پرداخته و عنوان كرده است كه آفرینش هنری كه بر اصل تصویر هنری بنا شده است، یعنی بررسی سازوكارهای شكل گیری آفرینش ادبی و هنری در یك متن می باشد. نویسنده در مقدمه عنوان كرده است: متن نهج البلاغه از این حیث، متنی است سرشار از زیبایی های ادبی و هنری كه حكایت از گوینده ای دارد با توانایی و حسّ ادبی سرشار كه سخن بی هیچ تكلفی بر زبانش جاری می گردد. نهج البلاغه از منظر متن شناسی، تمام خصوصیت های یك متن ادبی را داراست. اگر متن را در دو سطح نحوی و معنایی توصیف نماییم، متن نهج البلاغه نه تنها ازاین دو حیث، بلكه از حیث زیبایی شناختی هم متنی والاست؛ این چنین متونی را متون با شكوه می نامیم. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این پرسش هاست: متن نهج البلاغه دارای كدامین خصوصیت ادبیّت متن است؟ مؤلّفه های آفرینش هنری و تصویر هنری در آن كدام است؟ در كوشش برای پاسخگویی به این پرسش ها، چارچوب این پژوهش به این شكل سامان یافته است. نویسنده در فصل نخست این نوشتار به مبانی نظری پرداخته است و در این فصل ازتعریف متن و مولّفه های آن سخن گفته است همینطور در این قسمت از دو خصوصیت بنیادین متن سخن (قابل درك بودن متن؛ نشانه داربودن متن) می گوید. از مطالب دیگر این فصل، بررسی مساله زبان و سبك است كه این گفتار از آن روی آمده است كه در سبك شناسی حداقل به دو مساله بسیار مهم نگرش ویژه و گزینش توجه جدی شده است؛ بنابراین در فهم یك متن، بخصوص متن ادبی، درك و دریافت سبك گوینده یا نویسنده بسیار مهم می باشد. بررسی زبان ادبی از مطالب دیگر این فصل است؛ چون از مسائل مهم در زبان شناسی متن آن است كه چگونه یك پیام كلامی به اثر هنری بدل می شود. نویسنده در فصل دوم كتاب به تصویر هنری و مبانی و كاركردهای آن پرداخته است. تصویر كه یكی از مفاهیم پركاربرد در حوزه نقد ادبی است، برابر نهاده هایی، چون تخیل، تصویر ذهنی و صورت خیالی دارد. در باب مقوله تصویر در این فصل، بعد از تعریف و تعیین حدود آن، در حوزه بلاغت سنتی به بررسی دیدگاه ادبا و ناقدانی، چون جاحظ، قدامه بن جعفر، رمانی، ابوهلال عسكری، جرجانی و حازم القرطاجنی پرداخته شده است؛ اما در نقد جدید مساله تصویر فراتر از خصوصیت هایی است كه ناقدان كلاسیك مطرح كرده اند. از دیگر مطالب این فصل تأثیر بافت در تصویر و ساخت تصویر و گونه های آن همچون تصویر كلی، پیوند تصویر با رمز و اسطوره و كاركردهای آن است و مساله نارسایی های عناصر تصویرساز در بلاغت سنتی، همچون تشبیه، استعاره و مجاز از دیگر مطالب این فصل است. همچون نكات طرح شده در نقد جدید كه بلاغت سنتی از آن غافل بوده است، این است كه پدید های، چون استعاره تنها در حوزه شعر و ادبیات مطرح نیست، بلكه در حوزه هایی، چون فلسفه ذهن، فلسفه علم و در معرفت شناسی و پژوهش های شناختی هم نقشی مهم ایفا می كند. فصل سوم به بحث اصلی پژوهش یعنی آفرینش هنری و سازوكارهای آن در نهج البلاغه پرداخته است و در آغاز این فصل نویسنده به جایگاه ادبی و گونه شناسی نهج البلاغه اشاره كرده و بیان می دارد كه نهج البلاغه از دو حیث سبكی و اندیشه ای مهمترین و باشكوه ترین و زیباترین اثر ادبی بعد از قرآن كریم می باشد. بررسی سبك شناختی خطبه ها و نامه ها و بیان سازوكارهای آفرینش هنری، از مسائل عمده این فصل است و بررسی مسائلی، چون مجاز، كنایه، استعاره و تشبیه و ذكر نمونه هایی از هر یك از این موارد در این فصل بعنوان بدنه اصلی پژوهش آمده است. همینطور بررسی ها در این فصل به دو حوزه ساخت و معنا اختصاص یافته است؛ یعنی آن دسته از عوامل شكل دهنده زیبایی متن كه به حوزه معنا مربوط می شوند (استعاره، كنایه و مجاز) و آن دسته از عواملی كه به حوزه ساخت مربوط می شوند مانند (تشبیه، سجع، تكرار، و…). از مباحث مهم این فصل سوم، بحث موسیقی درونی و موسیقی بیرونی در نهج البلاغه است كه به بیان چگونگی تأثیر موسیقی در آفرینش متن ادبی می پردازدكه مباحثی، چون تكرار، ضرب اهنگ در سجع، توازن را شامل می شود
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب