تفسیر یك آیه؛
إنا لله و إنا إلیه راجعون یعنی مالك ا صلی وجود من خداست
به گزارش نور معرفت هر انسانی دیر یا زود، اختیارا یا جبرا این نكته را كه وجودش، مِلك او نیست، شهود می كند؛ بنابراین وجودش به مالك اصلی اش باز می گردد.
به گزارش نور معرفت به نقل از مهر، متن زیر نوشتاری از حجت الاسلام حسین عشاقی عضو هیات علمی گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با مبحث تفسیر آیه استرجاع است. این یادداشت به دنبال شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی نوشته شده است. آیه «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُون» (۱۵۶ بقره) در مرگ هر انسانی در زبان وابستگانش، جاری و ساری است؛ اما متأسفانه كمتر به معنای بلند عرفانی آن توجه می شود؛ «إِنَّا لِلَّهِ»؛ ما، مال خدائیم نه مال خودمان؛ یعنی أنانیتی كه ما به خود نسبت می دهیم، حقیقتاً مال ما نیست؛ بلكه مالكش خدا است؛ چونكه ما عبدیم؛ و العبد و ما فی یده كان لمولاه؛ ازاین رو هستی ای كه ما به خود نسبت می دهیم؛ هستی حق است كه بشكل عاریه ای به ما انتساب یافته است؛ ولی این انتساب عاریه ای ما را بتوهم انداخته كه خیال نماییم ما موجویتی داریم كه مال خودمان است؛ جمله «إِنَّا لِلَّهِ» به ما اخطار می دهد كه این گونه مپندارید كه این انتساب، حقیقی است؛ بلكه این انتساب، مجازی و عاریه ای است؛ و انتساب حقیقی از آن خدا است. «وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُون» ما به سمت خدا برمی گردیم، رجوع به خدا چه مفهوم دارد؟ چنانكه گفتیم انتساب هستی به ما عاریه ای است ولی ما از آن غفلت داریم بنابراین خیال می نماییم ما موجویتی داریم كه مال خودمان است؛ یعنی ما خویش را موجود دومی می پنداریم كه نسبت به موجودیت خداوند، مباینت دارد؛ درك درست جمله «إِنَّا لِلَّهِ» برای ما روشن می كند كه وجود دومی در كار نیست تا مباینتی باشد؛ اگر این درك تحقق یافت، با رفع پندار دوگانگی، وجود منتسب به ما، به مالك اصلیش، یعنی به خدا باز می گردد؛ عینا مثل ظرف عاریه ای است كه انسان از دیگری گرفته و عاریه بودنش را فراموش كرده است و بعد متوجه شده است كه این ظرف مال دیگری است؛ بنابراین مالكیت پنداری از بین خواهد رفت و در نظر او ملك به مالكش برمی گردد؛ هر انسانی دیر یا زود، اختیارا یا جبرا این نكته را كه وجودش، مِلك او نیست، شهود می كند؛ بنابراین وجودش به مالك اصلی اش باز می گردد. ولی البته رسیدن به این معنا در حد فهم و یافت علم حصولی چندان كارساز نیست بلكه باید او این معنا را شهود كند و به ادارك حضوری به این معنا برسد؛ یعنی انسان این موجود بالعرض و مجازی، باید مجازیت وجود خود و عاریه بودن أنانیت خویش را شهود كند؛ تا این رجوع واقعا رخ دهد و از عوامل بسیار مؤثر در رسیدن به این شهود با اختیار، مساله جهاد فی سبیل الله است؛ چونكه وقتی انسان آگاهانه جانش را در معرض تقدیم به خدا قرار می دهد؛ در باطن، خویش را راضی به عبور از خود كرده است و راضی می شود كه انانیتش را رها كند؛ رسیدن به این اندازه از گذشت از خود، نقش بزرگی در شهود بی چیزی خود دارد و شاید شهید سلیمانی (ره) به شهود از بی چیزی خود رسیده بود كه چنین عاشق شهادت شده بود؛ هینئا له. این جان عاریت كه به حافظ سپرده دوست
روزی رخـش ببینم و تسلیـم وی كنـم
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب