سلسله یادداشت های تبیین سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
تبیین فاکتورهای سنجش سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
به گزارش نور معرفت عضو اندیشکده معنویت مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت اظهار داشت: برمبنای فاکتورهای خدامحوری، خودمراقبتی، تعالی جویی و نوع دوستی به اندازه گیری میزان تحقق سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت دست یافت.
به گزارش نور معرفت به نقل از ایسنا، دکتر احمد شاکرنژاد، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در یادداشتی به تبیین جایگاه معنویت در سند الگوی پیشرفت پرداخت.
او اظهار داشت: «بر اساس مبانی اعتقادی، فاکتورهای معنویت گرایی راستین را فقط خداوند تبارک و تعالی می داند. راه دسترسی به این شاخص ها نیز رجوع به پیامبران الهی است. البته بشر با تحقیق و تفحص در وحی الهی و تمسک به عقل و همین طور رجوع به فطرت خود می تواند به حدود کلی این شاخص ها برسد.
براساس دستورالعمل مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برای تعیین فاکتورهای کلان پایش اجرای الگو، فاکتورهای کلان همان ملاک های روشن و قابل سنجشی است که برای ارزیابی چیستی وضع موجود و مقایسه آن با وضعیت مطلوب در اختیار قرار می گیرد و می تواند انحراف متغیرها از مسیر تعیین شده و مقدار حرکت و شتاب آنرا تشخیص دهد تا هدایت به سمت مطلوب ممکن گردد.
با تحلیل هشت پژوهش مکتوب که همه آنها مدعی ارائه فاکتورهای معنویت برمبنای آموزه های دینی و توجه به فهم عرفی بودند، مشخص شد که:
« اولاً این پژوهش ها، فاکتورهای معنویت اسلامی را فراتر از فاکتورهای انسان سالم یا انسان معنوی در روان شناسی انسان گرا که محدود به حدود فاکتورهای فردی و عاطفه گرایانه است، می دانند.
ثانیاً این شاخص ها را متفاوت با فاکتورهای معنویت در مکتب عصر جدید دانسته و آنها را فقط در سطح فردی تعریف نمی کنند و سطح اجتماعی نیز برای آنها قائل اند.
این تحقیقات فاکتورهای معنویت اسلامی را در چهار سطح احساسی، عقلانی، رفتاری و اجتماعی تعریف کرده و آنها را در سه لایه ارتباط با خود، با خداوند و با مردم دسته بندی می کنند. البته یکی از تحقیقات لایه چهارم یعنی ارتباط با طبیعت را نیز در دسته بندی وارد میکند.
علاوه بر این، سه پژوهش از پژوهش های ذکر شده تاکید دارند که این شاخص ها مقول به تشکیک هستند، یعنی مراتب و درجات و شدت و ضعف دارند.
یکی از تحقیقات نیز می کوشد دامنه این تشکیک را به معنویت های دروغین هم کشیده و نشان دهد که با تعدادی از شاخص ها باید سنجید که معنویت های دروغین در فرد یا جامعه نباشد و پس از آن به سراغ فاکتورهای ایجابی رفت و دید که فرد یا جامعه چه میزان از آن فاکتورهای معنویت اصیل برخوردارست.
با تجمیع فاکتورهای مطرح شده در پژوهش های منتخب و بعد از تطبیق آنها بر فاکتورهای به دست آمده در جلسات اندیشکده معنویت فهرستی تهیه شد.
بعد از کدگذاری لیست به شکل کدگذاری محوری و گزینشی، این پژوهش توانست از فاکتورهای گوناگون بیان شده به چهار شاخص کلان برسد و فهرست فاکتورهای مستخرج از تحقیقات را بعد از حذف موارد تکراری و مشابه، ذیل آن چهار شاخص کلان و بعنوان فاکتورهای خرد دسته بندی و ارائه نماید.
جدول فاکتورهای کلان و فاکتورهای خرد به دست آمده از این پژوهش به این شکل است:
1- خدامحوری ایمان، توکل، رضا، توحید، تسلیم، شفاعت (دوستی با خدا)، تقوا، شکرگزاری
2 - خودمراقبتی، آرامش و طمانینه، حکمت (تعقل)، پرهیز از غرور و غفلت، خودنظارتی، تاب آوری، رضایت مندی از زندگی
3 - تعالی جویی، مسئولیت پذیری، استقامت، ادای تکلیف، شجاعت، شرح صدر، تقرب جویی، امیدواری، حق طلبی، ظلم ستیزی
4 - نوع دوستی محبت، عدالت، صبر، احترام به حقوق دیگران، صداقت، ایثار، همیاری، سخاوت، بخشش، مدارا، تعاون، انصاف.
در این چهار دسته شاخص کلان روابط چهارگانه انسان با خدا، با خود، با طبیعت و با دیگران دیده شده است، اما همانطور که بیان شد رابطه انسان با طبیعت کمترین حجم را به خود اختصاص داده و با توسعه مصداقی شاخص کلان تعالی جویی و نوع دوستی محقق می شود.
پس به این شکل می توان برمبنای فاکتورهای کلان چهارگانه یعنی خدامحوری، خودمراقبتی، تعالی جویی و نوع دوستی به اندازه گیری میزان تحقق سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت دست پیدا کرد. البته توجه به فاکتورهای خرد بطور قطع می تواند در طراحی سنجه، نقش مؤثرتری ایفا کند.
منبع: nooremarefat.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب