حجت الاسلام مسائلی :
پررنگ شدن مراسم های عزاداری توازن دینداری را به هم می ریزد
به گزارش نور معرفت حجت الاسلام مسائلی اظهار داشت: در غلو مفهوم عزاداری شادی ها مثل عید قربان و فطر که اصل و اساس اسلامی است مورد توجه قرار نمی گیرد و حتی فرع مناسک دینی شده درحالیکه تأکیدات بسیاری بر روی آنها شده است.
خبرگزاری مهر -گروه دین و آئین: زندگی دو جلوه دارد و این دو از هم جدا نشدنی است. در این دنیا خداوند نشاط و شادی را با غم همراه قرار داده است. حقیقت آن است که آنچنان که در پاسداشت روزهای سوگواری سنگ تمام می گذاریم، اعتنای چندانی به روزهای عید، جشن و شادی نداریم. از اعیاد و جشن های دینی و مذهبی مانند عید فطر و قربان که دو عید بزرگ مسلمانان است گرفته تا برخی جشن های سنتی و ملّی.
مردم عراق که عزاداری ها و سوگواری های استثنایی و زیبایی مثل راهپیمایی اربعین دارند، در جشن و شادی هم آداب و رسوم شان جذاب و دیدنی است، اما جالب است که این تصاویر در فضای عمومی و رسانه ای ما انعکاس پیدا نمی کند! چراغانی کردن و پرچم شادی نصب کردن همان قدر مهم می باشد که پرچم عزا. ایجاد وسایل شادی و سرگرمی حلال برای مؤمنان ثواب دارد، همچنان که برگزاری مراسم سوگواری خاندان (ع).
شهید آیت الله دکتر بهشتی در کتاب موسیقی و تفریح در اسلام می گویند: قرن ها تفریح و شادی کردن و نشاط در زندگی و امثال اینها را به استناد بعضی از باورها که هیچ ارتباط اصیلی با قرآن کریم و با فرهنگ خاندان (ع) ندارد برای یک مسلمان نقطه ضعف به حساب می آوردند. حال آنکه در حدودی که قوانین و حق و عدالت اجازه می دهد، مردم باایمان می توانند از آن بهره مند شوند و متعلق آنهاست.
اگر برای کودکی خردسال اسم مراسم عزاداری را نام ببریم برایش ناخودآگاه محرم و صفر را تداعی کرده ایم اما اگر برایش از جشن و شادی سخن بگوییم مراسم ها خانوادگی به خاطر می آیند نه مراسم های آئینی مهم مانند عید فطر، عید قربان، عید غدیر خم و ولادت ائمه. چون که بیشتر شادی هایی که نصیب یک کودک یا نوجوان شده در یک فضای خارج از مناسک های دینی ظهور و بروز پیدا کرده است. بدون شک سنگینی ترازوی آئین های سوگواری در جامعه و غفلت از آئین های شادی و سرور با صدمه هایی همراه می باشد که تأثیرش را در دراز مدت و در فرهنگ آن جامعه نشان خواهد داد. تعظیم شعائر در عزای آل الله در فرهنگ شیعه بسیار مهم می باشد اما این اتفاق نمی تواند دلیلی برای عدم پرداختن به روزهای شادی آفرینی مانند اعیاد مهم اسلامی و شیعی باشد.
مردم عراق که عزاداری ها و سوگواری های استثنایی و زیبایی مثل راهپیمایی اربعین دارند، در جشن و شادی هم آداب و رسوم شان جذاب و دیدنی است، اما جالب است که این تصاویر در فضای عمومی و رسانه ای ما انعکاس پیدا نمی کند! بر همین مبنا با حجت الاسلام مهدی مسائلی استاد حوزه علمیه و پژوهشگر دینی و فرهنگی به گفتگو نشستیم که در ادامه حاصل آنرا می خوانید:
حجت الاسلام مسائلی در گزارش نور معرفت به نقل از مهر اظهار داشت: سفارش هایی در خصوص عزاداری، وسیله ای برای هدف مهم تبلیغ نهضت عاشورا بودند اما به مرور این مورد تبدیل به هدف شده و شیعیان آنرا هدف و مقصد می دانند و آنرا به سایر مناسبت ها توسعه دادند.
وی افزود: جریان های شیعی تعظیم و بزرگداشت اولیای الهی و ائمه را منحصر در عزاداری می بیند و ما برای امامزادگانی که منسوب به ائمه هستند اگر بخواهیم بزرگداشتی داشته باشیم و منزلت آنها را جلوه گر نماییم روز وفات آنها را در نظر گرفته می شود تا برای آنها سوگواری نماییم.
مهدی مسائلی عنوان کرد: بعضی فکر می کنند تبلیغ چهره های دینی منحصر در سوگواری است. ما یک عزاداری استثنایی که برای امام حسین (ع) است را به صورت ناقص فهم کردیم و به تمام مناسبت هایی که مناسک مذهبی است، بسط داده ایم.
شور در مجالس شادی محدودیت دارد اما همان شور در عزاداری ها چارچوب ندارد
وی با تکیه بر این که شور عزاداری مورد استقبال جوانان و مخاطبان قرار می گیرد، اظهار داشت: جوان ها با عزاداری به شور بیشتری می رسند. کیفیت عزاداری ها هم کمی توسعه پیدا کرده و اگر این شورها را بخواهیم در مراسم شادی بیاوریم. احتمالاً محقق نخواهد شد.
حجت الاسلام مسائلی با اشاره به اینکه در شادی هم میتوان شور داشت، اظهار داشت: در شادی ها باید حدودی جلوی آنها گذاشته شود تا مراسم لهو و لعب قلمداد نشود اما همین شورها وقتی در مراسم عزاداری قرار می گیرد هیچ محدودیتی ندارد و برخی از عزاداری ها به مراسمی رقص گونه تبدیل می شود اما اگر همین حالت در زمان شادی رقم بخورد جلوه زشت بودن و لهو و لعب بودن آن بیشتر مشهود است.
این پژوهشگر حوزوی با تکیه بر نقش علما اظهار داشت: خواص و علما نقش زیادی دارند و مجالس شادی زیاد بر محور موعظه گری رخ نمی دهد اما در مراسم های عزاداری نقش موعظه پررنگ تر است و خود علما گرایش بیشتری به سمت مراسم عزاداری دارند و آنها را تقویت می کنند. از جهت دیگر در مراسم های سوگواری رنگ و بوی مذهبی بودن جلوه گری بیشتری دارد و تمایزی مذهبی را بیشتر نشان داده است. این تمایز مذهبی نشان داده است که این شادی ها مثل عید قربان و فطر که اصل و اساس اسلامی است مورد توجه قرار نمی گیرد و حتی فرع مناسک دینی شده درحالیکه در گزاره های مناسک اسلامی، اصل هستند و تأکیدات بسیاری بر روی آنها شده است.
شادی ها مثل عید قربان و فطر که اصل و اساس اسلامی است مورد توجه قرار نمی گیرد و حتی فرع مناسک دینی شده درحالیکه در گزاره های مناسک اسلامی، اصل هستند و تأکیدات بسیاری بر روی آنها شده است
عزاداری های زیاد سبب تضعیف اهمیت عزاداری عاشورا می شود
وی با اشاره به اینکه در کشورهای ما اهتمام چندانی به قبل و بعد روزهای عید نمی گردد، افزود: هم اکنون مناسک مذهبی مان بیشتر شده و در بحث شادی چند مناسبت خاص است مثل عید غدیر و مناسک های سلبی مثل نهم ربیع که مشروعیت ملی ندارد و تبعات ضد وحدتی آن بیشتر است؛ وجود دارد. در میلادهای ائمه چندان نمی توان نشان مذهبی را پررنگ تر کرد و علما اقبالشان به شهادتی که مظلومیت شیعه را بیشتر نمایان می کند، بیشتر است. این امر سبب شد تا اصل عزاداری که حول محور عاشورا است، تضعیف شود. برای گروهی از مردم که اقلیت هستند پررنگ تر و پر شور تر شده است اما برای اکثریت جامعه چه مذهبی و چه کسانی که مذهبی به معنای متعارف نیستند دل زدگی به وجود می آورد و از هسته عزاداری که عاشوراست آنها را دور کرده است.
حجت الاسلام مسائلی ضمن اشاره به عدم توجه بعضی از مردم در روز عاشورا، عنوان کرد: در سالهای اخیر در روز عاشورا تفریح گاه ها پررنگ تر شده و افراد وقتی می بینند که همه ایام سال چنین کیفیتی عزاداری برگزار می گردد و مخصوص روزهایی خاص نیست بسیاری از کنارش ساده می گذرند.
غلو مفهوم عزاداری سبب پررنگ شدن آن شده است
وی با اشاره به اینکه ما دین داری را به معنای عزاداری فهم کرده ایم و نوعی غلو مفهومی داشته ایم، اظهار داشت: یکی از ریشه های که سبب پررنگ شدن عزاداری شده، غلو مفهومی است. یعنی یک جایی که امکان دارد عزاداری هم باشد اما سایر مناسک و آموزه ها و مناسک در حاشیه و فرع قرار گرفته اند که این توازن دین داری را بهم می ریزد. بعضی زمان ها انسان ها آزادند تکلیف دینی نداشته باشند اما در زمان امروز ما این فضاها هم پر شده و آن هم نه تمام دین بلکه بیشتر عزاداری و سایر آموزه ها هم لاغر و کم اهمیت شده اند به جهت اینکه عزاداری برتری اش بیشتر نمایان شود. بر همین مبنا قیاس هایی چیده می شود مثل این سوالات که عزاداری پر اهمیت تر است یا نماز؟ کربلا مهم تر است یا مکه؟ که در پژوهش هایی به آن پرداخته شده است.
حجت الاسلام مسائلی با عرضه راهکارهایی جهت ایجاد فضای شاد، افزود: باید دیدگاه صحیحی نسبت به عزاداری بیان نماییم و مانعی برای افراط های کمی و کیفی عزاداری باشیم. رسانه ملی خیلی نقش دارد. رسانه نیاز به یک سیاست نامه دارد تا در این رویکردها جهت دار گام بردارد. همینطور نهاد حوزه های علمیه احتیاج است پژوهشکده ای برای این موارد راه اندازی کند. حوزه باید هدایت گری کند. عزاداری بر مبنای دریافت عامه مردم از علما رقم می خورد اما حوزه نه هدایت گری در باب عزاداری و نه در باب شادی دارد در حالیکه انقلاب اسلامی اسمش حکومت دینی و برخواسته از هدایت حوزه است و حوزه حتی در مقام نظریه پردازی هم حضور ندارد تا شاخصهای هدایت گری را تعیین کند.
سازمان تبلیغات به شادی فضای جامعه ورود کند
وی با بیان این نکته که باید ارتباط چند وجهی میان مؤسسات فرهنگی و نهادهای مختلف صورت گیرد، اضافه کرد: باید میان مؤسسات هماهنگی رخ دهد. راهکارهای دیگر در حد شعار است و تا اراده ای در نهادهای فرهنگی و دینی نباشد و رصد نشود، صدمه های فرهنگی عزا انگاری دینی مرتفع نخواهد شد.
استاد حوزه علمیه ضمن اشاره به نقش سازمان تبلیغات اظهار داشت: هیأت ها زیر نظر سازمان تبلیغات هستند که بحث اصلی آنها عزاداری است. تریبون های سازمان تبلیغات ذیل عزاداری تعریف می شوند و برای شادی برنامه ای ندارند. این سازمان می تواند گروهی برای عرضه راهکارهای عملی ایجاد نماید تا تولیدات خویش را در اختیار هیأت ها قرار دهند.
منبع: نور معرفت
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب