در نشست اندیشه های تمدن ساز امام موسی صدر تأكید شد؛
رویكرد تمدنی امام صدر تمدن نوین وداشته های گذشته را انكار نمی كند
به گزارش نور معرفت نشست بررسی اندیشه های تمدن ساز امام موسی صدر با حضور كارشناسان در دانشگاه اصفهان برگزار گردید.
به گزارش نور معرفت به نقل از مهر، نشست علمی، تخصصی «بررسی اندیشه های تمدن ساز امام موسی صدر» ۲ دی ماه با حضور علاقه مندان در دانشگاه اصفهان برگزار گردید. گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، دفتر هم اندیشی اساتید دانشگاه اصفهان، انجمن علمی تاریخ و مؤسسه امام صدر از برگزار كنندگان این نشست در اصفهان بودند و عناوین زیر با حضور سخنرانان در این جلسه مورد بررسی قرار گرفت: محسن الویری، عضو هیأت علمی و مدیر گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم (ع): تمدن اندیشی امام موسی صدر، از بینش تمدنی تا كنش تمدنی
شریف لك زایی، دانشیار گروه فلسفه سیاسی پژوهشكده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی: الزامات تمدن سازی در اندیشه امام موسی صدر
اصغر منتظرالقائم، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان: نظام های تمدن ساز در اندیشه امام موسی صدر
علیرضا هزار، مدرس دانشگاه: لایه های متشابك آموزه های تمدنی در اسلام پیامبران هم رویكرد و برنامه تمدن سازی داشتند اصغر منتظرالقائم، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان نخستین سخنران پنل نخست این نشست بود كه در سخنانی عنوان كرد: «تمدن سازی در طول تاریخ بشر همواره مورد توجه مصلحان بوده است و پیامبران هم با هدف هدایت بشر برای هدایت تمدنی او هم گام برداشته اند. آنها برای اخلاق هم بسیار كوشیده اند چون كه اخلاق، سامان دهی سبك زندگی است و تمدن را می سازد. تمدن سازی نگاهی اصلاح طلبانه است كه پیامبران هم چنین برنامه ای داشتند، در دوران غیبت هم متفكران و مصلحان اجتماعی، همواره به فكر تمدن سازی اسلامی بودند بخصوص بعد از عصر انقلاب صنعتی و آشنایی مسلمانان با تكنولوژی غرب و به علت عقب ماندگی جوامع مسلمانان، این تفكر اصلاح طلبی بیشتر عنوان شد. افرادی مثل سید جمال الدین اسدآبادی، شهید مدرس، امام خمینی، شهید مطهری و شهید بهشتی مثال هایی از این متفكران هستند.» دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان اضافه كرد: «امام موسی صدر هم اندیشه تمدن ساز دارد و سازماندهی را برای تمدن سازی امری ضروری می داند. او تشكیلات را چاره ای برای مشكلات بشر می داند. وی همینطور برای تمدن سازی، صدمه شناسی می كند و ۲ مورد فساد در میان جوانان و تفرقه را از علل فراهم كردن فروپاشی كشور می داند و برای رسیدن به وحدت و از بین بردن فساد كار و فعالیت می كند.» رویكرد تمدنی امام صدر، تمدن نوین و داشته های گذشته را انكار نمی كند علیرضا هزار، مدرس دانشگاه، دومین سخنران پنل نخست نشست بود كه در سخنانی در ابتدا به توضیح مفهوم تمدن پرداخت و عنوان كرد: «وقتی از تمدن و مدنیت صحبت می نماییم یعنی پاسخ دهی به تمام جنبه ها و شئونی كه آدمی به آن نیاز دارد.» وی ادامه داد: «در نگاه تمدن اندیش چند رویكرد می توانیم داشته باشیم. یك رویكرد این است كه مفتون تمدن غرب شویم و خودمان را بدون داشته تلقی نماییم. نگاه دوم برگشت به گذشته خودمان است كه با یك نگاه نوستالژیك به آن بنگریم و از داشته های گذشته مغرور شویم. نگاه سومی هم هست كه در این نگاه نه دست آوردهای تمدن نوین انكار می شود و نه گذشته پرافتخار. بلكه با اعتراف به هر دو خوانش جدیدی از تمدن اسلامی عرضه می شود. امام موسی صدر نگاه سوم را تمدن اندیشی دارد.» بعد از برگزاری پرسش و پاسخ پنل نخست، پنل دوم با سخنرانی الویری و لك زایی برگزار گردید. امام صدر كسی است كه رفتار تمدنی موفق دارد محسن الویری، عضو هیأت علمی و مدیر گروه تاریخ دانشگاه باقر العلوم (ع) در ابتدای سخنانش با اشاره به اینكه بحث امروزش، تكمیل كننده بحثی است كه در زمینه تمدنی با عنوان تمدن اندیشی امام موسی صدر در مرداد سال ۱۳۹۴ مطرح كرده، در پیشنهادی به مؤسسه امام موسی صدر اظهار داشت: «پژوهش در زمینه آثار امام موسی صدر لزوم دارد و باید ادامه پیدا كند. به همكاران مؤسسه امام موسی صدر در تهران پیشنهاد می كنم همان كاری كه در زمینه فقه اندیشی امام صدر صورت گرفت و نتیجه كار در كتابی با نام «فقه زندگی» ارائه شد، در مبحث تمدن اندیشی هم صورت بگیرد و كتابی در اینباره منتشر شود. این كار زمینه پژوهش بیشتری را برای علاقه مندان و پژوهشگران فراهم می آورد.» الویری در طرح بحث خود بیان كرد: «در كشور ما در حوزه بحث های كلان، حرف ها و سیاست خوب كم نوشته نشده اما در عمل چقدر محقق شده است؟ این پرسشی جدی است كه باید به آن پاسخ اظهار داشت: اینكه فاصله فكر تا عمل را چگونه بپیماییم تا فكر ذبح نشود و در مقابل مشكلات اجرایی به قربانگاه نرود. در همین باره، امام موسی صدر به مثابه فردی است كه رفتار تمدنی موفق داشته است. او وقتی به لبنان رفت با جمعیتی مواجه گردید كه بیشترین آمار فقر و فساد در بین آنها بود و الان همین شیعیان به جایی رسیده اند كه در روابط بین الملل تأثیرگذار هستند. پس كار او موفق بوده است.» ایشان در ادامه عنوان كرد: «كنش و رفتاری كه می خواهد تمدنی باشد، رفتار ارادی برآمده از بینش تمدنی است، مراتب دارد و می تواند موانع بر سر راه تمدن سازی را كنار بزند. برای شناخت رفتار تمدنی، شاخص هایی به شرح زیر می توان تعریف كرد: گسترش دایره اثرگذاری: شهری، كشوری و بعد جهانی
داشتن آورده برای سطح بالاتر بروز كنش
همگرا و هم افزا بودن و استفاده از ظرفیت دیگران
بالفعل كردن ظرفیت های نهفته
تنوع قلمرو
تنوع گونه های رفتاری: سخن گفتن، نوشتن، بیانیه، نهادسازی و …
داشتن خودآگاهی تمدنی
ایجاد خودآگاهی و بینش و انگیزه در دیگران
امیدافزا بودن الویری در ادامه سخنانش گزارشی از فعالیتهای امام صدر را با جدول و نمودارهای مختلف برای حضار نشان داد و بازگو كرد كه با بررسی جلد یك از مجموعه ۱۲ جلدی گام به گام با امام و بر اساس ۲ معیار تنوع قلمرو و تنوع گونه های رفتاری به دست آمده بود. (برای خواندن این جداول و نمودارها متن كامل مقاله دكتر الویری را اینجا بخوانید) جامعه با عدالت، آزادی و امنیت می تواند تمدن سازی كند شریف لك زایی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و نویسنده كتاب «درآمدی بر اندیشه سیاسی امام موسی صدر» دومین سخنران پنل دوم نشست بود كه در ابتدای بحثش عنوان كرد: «اگر لیست سخنرانی ها، مصاحبه ها و بیانیه های امام صدر در ۱۲ جلد گام به گام با امام را ملاحظه نماییم، حتما در هر جلد عناوینی در رابطه با مبحث تمدن سازی می یابیم.» لك زایی در ادامه بحث اظهار داشت: «یكی از خصوصیت های امام صدر در كنش تمدنی این است كه این مورد را به خواسته ای عمومی تبدیل می كند و به دنبال نظریه پردازی صرف نیست. در مراكز عمومی میان مردم در مدارس و در میان دانشجوها از تمدن صحبت می كند. در همین راستا ارادی بودن تمدن سازی را هم می بینیم چون كه خود به خود شكل نمی گیرد. آنچه این اراده های آزاد را می تواند هدایت و تقویت كند، نگاه تشكیلاتی است كه امام صدر دارد. چون كه از یك فرد تمدن برنمی آید و حتما به پشتوانه یك جمع و گروه همراه و همدل نیاز هست. وی ادامه داد: «انسان شناسی و انسان سازی، ۲ جنبه ای است كه امام صدر در لبنان همزمان با هم پیش می برد و بعد بحث جامعه سازی را پیش می گیرد. نهادسازی هم برای امام صدر اهمیت دارد. نهادسازی در عرصه دولت سازی كه پس از تشكیل مجلس اعلای شیعیان لبنان اتفاق می افتد. ایشان نقدهایی را به دولت وارد می نماید و با وجود اینكه فرق را دریچه های تمدنی می داند، به نظام فرقه گرایانه سیاسی لبنان نقد جدی وارد می نماید.
ازاین رو طرح تمدن ساز امام صدر سه اصل دارد: انسان صالح، جامعه صالح و نهاد (دولت) صالح. حضور و نقش عالمان دین در این تمدن سازی بسیار مهم می باشد و ایشان تاكید می كند و توقع دارد كه عالمان دینی بر صدر كاروان تمدنی قرار بگیرند و رهبری كنند. نقش دین برای تمدن سازی و ارتباط دولت های اسلامی با یكدیگر و وحدت رویه آنها از دیگر خواسته هایی است كه امام صدر مطرح می كند.» نویسنده كتاب «درآمدی بر اندیشه سیاسی امام موسی صدر» در انتها درباره الزامات تمدن سازی در اندیشه امام صدر اظهار داشت: «امام صدر تاكید دارد، جامعه ای كه به عدالت، آزادی، امنیت، توزیع فرصت ها و برابری امكانات توجه كند به سمت تمدن سازی حركت می كند. در نگاه تمدن ساز امام صدر تاكید ویژه بر كار، تولید، عمل و ارتباط با جامعه و هستی تاكید گردیده است. در مقالات كتاب «رهیافت های اقتصادی در اسلام» هم این نكته دیده می شود. ایشان كار را پیوند انسان با هستی می داند. تمدن و تاریخ هم محصول كار و تلاش ماست و در تعامل با هستی شكل می گیرد. امام صدر در تعریف تمدن دو عنصر فرهنگ و مدنیت را هم ذكر می كند. پس هم كار فكری و نظری و هم كار عملی را سازنده تمدن می داند. كار تحقق رسالت انسان در زندگی است. او همانطور كه می اندیشد، عمل می كند.» نشست علمی، تخصصی «بررسی اندیشه های تمدن ساز امام موسی صدر» با برگزاری پرسش و پاسخ بعد از سخنرانی های پنل دوم به كار خود در دانشگاه اصفهان تمام كرد.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب