مصحح احسن القصص عنوان كرد
دلیل محبوبیت داستان حضرت یوسف
نور معرفت: علی نویدی ملاطی درباره تصحیح خود از کتاب «احسن القصص» (قصه حضرت یوسف (ع)) که تصحیحی از یک متن کهن از مترجمی ناشناخته است می گوید.
این نویسنده، پژوهشگر و نسخه شناس که بعنوان برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرفی شده است، در گفت و گو با ایسنا درباره تصحیح این کتاب، اظهار داشت: اول بار هنگام بررسی میکروفیلم های دانشگاه تهران به این ترجمه برخوردم. اول کهنگی ترجمه توجهم را جلب کرد. تصویری از آنرا تهیه کردم و مشغول تصحیح اثر شدم. تا مدت ها فکر می کردم این اثر تالیف است تا آن زمان که داشتم تصویر دیجیتالی دستنویس های دانشگاه میشیگان را بررسی می کردم. آنجا به دستنویس کهنی از داستان یوسف برخوردم که شباهت بسیاری به ترجمه کهن فارسی داشت. بررسی های بعدی مشخص کرد که این «احسن القصص» ترجمه همان متن عربی است. این متن عربی همان کتابی بود که به اسم «بحرالمحبه» به اسم احمد و محمد غزالی چاپ شده بود.
او اضافه کرد: کار تصحیح اصلا ساده نبود. بارها و بارها برای یک واژه یا ترکیب تصحیف شده به منابع رجوع کردم و توانستم صورت درست آن واژه را مشخص کنم. در این کار اهتمام کرده ام متنی را که تصحیح کرده ام، ابتدا بفهمم و مواردی را که نیاز به توضیح داشت، توضیح دهم. تهیه لیست مفصل واژگان به جهت اهمیت کتاب بوده است که وقت بسیار زیادی از من گرفت. صورت درست تعدادی از موارد مبهم یا مشکوک در طول استخراج لیست واژگان مشخص شد که دلیلی است بر اهمیت استخراج واژگان در کار تصحیح متن.
نویدی درباره انتساب این کتاب به محمد و یا احمد غزالی و عبدالکریم قشیری و مترجم ناشناخته آن توضیح داد: مقصود از انتساب، انتساب کتاب به کسی است که این کتاب را به عربی تالیف کرده، تالیف آن به احمد و محمد غزالی نسبت داده شده که در تحقیقات جدید رد شده است. قشیری را هم بنده باتوجه به قراینی به این دو مورد افزوده ام که آن هم فعلا باتوجه به اسناد موجود قابل اثبات نیست. اینکه گفته شد مترجم ناشناخته مربوط به ترجمه فارسی آنست. چندین صفحه از شروع ترجمه فارسی افتاده است. در بقیه ترجمه هم مترجم از خود نام نمی برد و ما نمی دانیم مترجم کتاب کیست. بدین سبب گفته شده مترجم ناشناخته.
او اشاره کرد: طرح انتساب ها از باب پیروی از شیوه معمول در تحقیقات علمی است. اگر اطمینانی از این باب وجود داشت، حتما طرح می شد. اما این انتساب ها اصلا قابل اثبات نبود. بدین سبب در روی جلد کتاب متعرض آن نشده ام تا جنبه تبلیغی داشته باشد.
نویدی درباره خاصیت های این کتاب نیز بیان کرد: اهمیت عمده این کتاب به جهت دربر داشتن کلمات، عبارات و ترکیبات کهن و لطیف فارسی است که می تواند در مطالعات مربوط به صرف و نحو زبان فارسی، مطالعات زبانی، دستور تاریخی و مانند آن حائز اهمیت باشد. باتوجه به کهنگی نثر کتاب، رباعیات مندرج در کتاب هم اهمیت پیدا می کند.
این مصحح درباره اینکه آیا روایت آمده از داستان حضرت یوسف در این کتاب با دیگر روایت ها متفاوت است، اظهار داشت: از جهت روایت، تفاوت عمده ای در این کتاب در قیاس با دیگر روایت ها ندیدم. روایت ها حدودا مشابه هم است و اختلاف روایات شاید از نظر جزییات باشد.
او همین طور درباره محبوبیت این قصه در بین عامه مردم نیز اظهار نمود: داستان یوسف(ع) تنها داستان قرآن است که بطور کامل در یک سوره آمده است. موضوع داستان و جذابیت های داستانی آن موضوعی است که در تحقیقات به آن پرداخته شده است. طبیعی است که این چنین جذابیتی بتواند مخاطبین بسیاری را به مطالعه داستان تشویق کند. خصوصا که یک طرف ماجرا پیامبر معصوم است. به هر حال، برای بنده عمده اهمیت این کتاب ترجمه فارسی کهن این داستان بوده است.
نویدی همین طور درباره جایزه کتاب سال و انتقادهایی که گاهی نسبت به این جایزه وجود دارد، اظهار داشت: جایزه کتاب سال از این باب که تشویقی برای مولفین و مصححین و مترجمین است، اهمیت بسیار دارد. اگر نقد و نظری هست باید صراحتا مطرح شود تا باتوجه به نقدها بازبینی صورت پذیرد.
منبع: نور معرفت
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب