در گفتگوی مهر با پژوهشگران دینی عنوان شد؛
عید قربان بزرگ ترین روز حج
حجت الاسلام جهانگیری سهروردی، ضمن اشاره به ابعاد الهیاتی و زمینه اندیشه محورانه کنگره عظیم حج اظهار نمود: حج بستر الهیات محرک و عبادتی برخاسته از تفکر است.
خبرگزاری مهر -گروه دین و آئین- فاطمه ضیافتی فرامرزی: امروز دهم ذی الحجه و عید سعید قربان است. «عید قربان»، جلوه گاه تعبد و تسلیم ابراهیمیان حنیف است. فصل «قرب» یافتن مسلمانان به خداوند، در سایه ی «عبودیت» است. عید قربان، فصل فدا کردن «عزیز» ها در آستانِ «عزیزترین» است، یعنی «خدا». از سویی دیگر عید قربان بزرگ ترین روز حج محسوب می شود؛ چنان که از امام صادق (علیه السلام) نقل است که در جواب معاویه بن عمار که از ایشان درباره «یَوْمَ الْحَجِّ اْلأَکبَرِ» پرسیدند، فرموند: «آن، روز عیدِ قربان است.»
کنگره عظیم حج فرصتی برای خودشناسی و خودسازی است، دوری از آنچه که انسان را از یاد خداوند دور می کرد و یکپارچگی و برادری با افرادی که جهت شرکت در اعمال و مناسک حج راهی سرزمین وحی شدند. این حضور چند میلیونی از مسلمانانی از سرتاسر جهان با انواع و اقسام نژادها، زبان ها و سلیقه ها پیام آور یک سخن مشترک است و آن چیزی نیست جز وحدت که همواره به آن تاکید گردیده است. هرچند در سال های اخیر به علت انتشار ویروس منحوس کرونا، مناسک حج به صورت محدود و با حضور شهروندان عربستانی برگزار می گردد. اما دیر نخواهد بود که باز هم مثل همیشه حج جلوه گاه وحدت جوامع اسلامی باشد.
به مناسبت عید سعید قربان، بزرگترین روز حج، بر آن شدیم به منظور بررسی نقش حج در تحقق وحدت اسلامی با دو تن از پژوهشگران و مبلغان بین المللی به گفتگو بنشینیم. در ادامه نظرات حجج الاسلام جهانگیری سهروردی، استاد حوزه و دانشگاه و همینطور «محمدمحسن مروجی طبسی» مدیرگروه تاریخ اسلام دانشگاه ادیان و مذاهب را می خوانید:
حجت الاسلام یحیی جهانگیری سهروردی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه اساساً حج یک مقوله بین المللی و وحدت آفرین به حساب می آید، اظهار نمود: این وحدت را از حیث فقهی هم در کنگره حج شاهد می باشیم بگونه ای که حتی اعمال و مناسک حج، همبستگی را برای امت اسلام به ارمغان می آورد.
این مبلغ بین المللی افزود: برای ملموس شدن بحث را از زاویه ای دیگر مطرح می کنم؛ نبی مکرم اسلام به جز نمازهای واجب در طول روز چندین بار دیگر هم نماز می خواند و مردم حضرت را حین اقامه نماز مشاهده می کردند. پیامبر خطاب به آنان می فرمود: «صَلوا کما رَأَیتُمُونِی أُصَلی» (همان گونه که می بینید من نماز می خوانم، نماز بخوانید)؛ عجیب آنکه حضرت رسول (ص) تا این اندازه نسبت به نماز و شکل اقامه آن تاکید داشت اما در آینده شرایط بگونه ای پیش رفت که این همه اختلاف تا به امروز در مذاهب مختلف اسلامی نسبت به شکل نماز خواندن وجود دارد، مذاهب جعفری، حنفی، شافعی، حنبلی و … هرکدام یک چیز می گویند و برای مثال در ارتباط با تکتف ایده های مختلفی مطرح است.
وی اضافه کرد: اما در مورد حج که حتی پیامبر (ص) در بعضی سال ها موفق به حضور در آن نشد، اختلافی نیست حال آنکه در مورد نماز که تا این اندازه تاکید روی آن شد این اختلافات در مذاهب مختلف وجود دارد، این مسئله نشان داده است که حج از محورهای مهم وحدت آفرینی بوده و دال مرکزی است که طی آن همه جریان ها و مذاهب اسلامی کنار یکدیگر قرار می گیرند؛ نسبت به شکل برگزاری اش همه یک زمان اعمال را آغاز می کنند، به عرفات و مشعر می روند، رمی جمرات و … رفته و همه این موارد را متحدانه و یک شکل به جای می آورند.
حجت الاسلام جهانگیری سهروردی اضافه کرد: حج کنگره بزرگ و صدای پر پژواکی است که می تواند صدای مظلومان و حق طلبان جهان باشد، حج صدای بی صدایان است بنابراین در حج باید لبیک گفت و این صدا را هم زمان با هم فریاد زد؛ به قول امروزی ها یک شبکه اجتماعی است اما نَه در بستر مجازی بلکه در بستر حقیقت و معیار این پیوند هم ایمان و کرنش در مقابل خداوند است.
جهانگیری سهروردی: حج کنگره بزرگ و صدای پر پژواکی است که می تواند صدای مظلومان و حق طلبان جهان باشد، حج صدای بی صدایان است بنابراین در حج باید لبیک گفت و این صدا را هم زمان با هم فریاد زد؛ به قول امروزی ها یک شبکه اجتماعی است اما نَه در بستر مجازی بلکه در بستر حقیقت و معیار این پیوند هم ایمان و کرنش در مقابل خداوند است
استاد مدعو دانشگاه بیشکک با اشاره به اینکه حج مقوله ای وحدت آفرین و بین المللی است، خاطرنشان کرد: افراد در این کنگره عظیم حتی لباس های بومی خویش را تغییر داده و متحدالشکل لباس احرام بر تن می کنند. ازاین رو حج زمان یکی شدن و فهم امت اسلام از یکدیگر است، پس باید مسائلی که متعلق به زیست بومی و محلی تان است را کنار بگذارید.
این استاد حوزه ضمن اشاره به این که حج فرصتی برای پیگیری دغدغه های مسلمانان در سطح بین المللی است، اظهار نمود: حج را میتوان بزرگ ترین کنگره دینی ضد تبعیض در جهان دانست، در طواف همه شامل زن و مرد حضور دارند. امروزه که بعضی از نهادهای بین المللی از تبعیض های قومیتی و غیره سخن می گویند باید بدانند که قرن ها قبل دین مبین اسلام این مسئله را از میان برده است. حج، میعادگاهی از حضور میلیونی انسان هایی با یک دین است، جمعی که خود یک کشور هستند و می توانند خیلی از مسائل را در سایه این حضور متحدانه حل کنند.
وی افزود: بزرگترین تاثیر حج بعنوان یک عبادت تفکر است، اگر به عرفات می رویم باید معرفت بیندوزیم، امروزه بحثی در الهیات وجود دارد بر این مبنا که الهیات مخدر الهیات محرک است. الهیات مرجئه یا مجبره الهیات مخدر است. جامعه با این الهیات نمی تواند به حرکت و پویایی برسد، اما در نقطه مقابل الهیاتی است که جامعه را پوشش داده و محرک است، حج چنین است و می تواند در بستر الهیات محرک باشد و جهان اسلام را حرکت داده و حلال خیلی از مشکلات امت باشد.
حجت الاسلام محمدمحسن طبسی هم در گفت وگویی با خبرنگار مهر اظهار نمود: کنگره حج که در روزهای خاصی از سال برگزار می گردد از چند جهت قابل بررسی است، نخست حضور حجاج مختلف از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی که با زبان ها و نژادهای متعدد گرد هم آمده اند تا در این عبادت عظیم حضور یابند، این یکپارچگی حاوی پیام مهمی است بر این مبنا که رنگ و نژاد و چهره هیچگاه مایه برتری انسانی نسبت به دیگری نبوده و حضور در این سرزمین مقدس برای یادآوری این نکته است که انسان ها با یکدیگر برابر و برادر هستند.
مدیرگروه تاریخ اسلام دانشگاه ادیان و مذاهب اظهار داشت: به عبارت دیگر در روزهای حج هر شخصی با هر جایگاه اجتماعی که دارد حضور می یابد، در سرزمین وحی (من) معنایی ندارد و همه ما هستند، لباس های فاخر خویش را تغییر داده و لباس احرام بر تن می کنند؛ ازاین رو حج جای فخر فروختن و مسائل تصنعی و اعتباریاتی که خارج از این سرزمین برای افراد تعریف شده است نیست. ازاین رو قدم اول در مسئله حج آن است که ما انسان هستیم و در انسانیت با یکدیگر برابر و یکسان.
این پژوهشگر دینی اظهار داشت: نکته دوم در حج، برادری میان مسلمانان است؛ همه از هر مذهبی که باشند با یکدیگر برادرند، اگر شیعه بودند یا هر کدام از مذاهب شیعی نظیر زیدی، علوی، اسماعیلیه و… یا از اهل سنت بودند و مذهبی شافعی، مالکی، حنبلی و… داشتند مهم نیست، اصل بر برادری است؛ البته نگاه برادرانه به معنای این نیست که افراد با یکدیگر اختلافی نداشته باشند، به هر حال این اختلاف بین همه وجود دارد مهم آن است که تبدیل به منازعه نشود.
مروجی طبسی: یکی از ابعاد حج آن است که مسلمین از دشمنان و مشرکین برائت می جویند، ازاین رو سه اصل برابری، برادری، برائت از دشمنان بعنوان مهم ترین مولفه هایی است که در حج ابراهیمی در جهت وحدت میان مسلمین مطرح می شود
حجت الاسلام مروجی طبسی اضافه کرد: بُعد دیگر در مورد حج آن است که مسلمین از دشمنان و مشرکین برائت می جویند، ازاین رو سه اصل برابری، برادری، برائت از دشمنان بعنوان مهم ترین مولفه هایی است که در حج ابراهیمی در جهت وحدت میان مسلمین مطرح می شود.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در این میان آنچه که سبب می شود سه مؤلفه مذکور در روزهای حج محقق شوند کلمه توحید است، یعنی همان «قولوا لا إله إلا الله، تفلحوا» سخنی که پیامبر عظیم الشان اسلام فرمود بدین معنا که (ای مردم! بگویید: «لا إله إلا الله» تا رستگار شوید).
وی در بخش دیگری از مباحث خود ضمن اشاره به آیه ۱۰۳ سوره «آل عمران» اظهار نمود: خداوند در آیه می فرماید «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» (و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید). حج نمودی از این آیه است. واژه حبل به معنای دو ریسمان درهم تنیده شده است، وقتی که به تفاسیر شیعی و سنی در باب این آیه رجوع می نماییم خواهیم دید که مصداق حبل خدا، قرآن و خاندان (ع) معرفی شده وحدیث ثقلین را آوردند، ازاین رو اگر کسی بخواهد فقط به قرآن تمسک کند این حبل نیست و اگر کسی بخواهد فقط به خاندان تمسک کند باز هم حبل نیست و این دو باید در کنار یکدیگر باشند؛ از طرفی در این آیه به دوری از تفرقه سفارش شده است چونکه امت واحده ذیل این یکپارچگی محقق می شود، به بیان دیگر با وجود اختلاف میان افراد، وحدت باید وجود داشته باشد تا امت واحده شکل بگیرد، این یعنی وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت که در روزهای حج به خوبی نمود دارد.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب